động cơ vô tình đẩy chúng ta đi theo hướng hoàn toàn khác. Trong giới
chính sách, hiện tượng này đôi khi được gọi là “luật của những hệ quả
không mong muốn”. Hãy xem một đề xuất được xác định rất rõ ràng yêu
cầu người lớn phải để trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ngồi trong ghế trẻ em khi đi
máy bay. Dưới thời Clinton, trong một bài phát biểu tại một hội thảo về an
toàn, nhà quản lý FAA Jane Garvey đã cam kết, FAA “đảm bảo trẻ em cũng
được an toàn trên máy bay như người lớn”. James Hall, chủ tịch Uỷ ban An
toàn Giao thông Quốc gia lúc đó đã chỉ trích rằng hành lý thì được xếp gọn
để cất cánh trong khi “thứ quý giá nhất trên chuyến bay đó - những em nhỏ
- lại không được giám sát chặt chẽ”. Garvey và Hall đã đưa ra ví dụ về
những trường hợp mà lẽ ra các em đã có thể sống sót trong những vụ rơi
máy bay nếu được bảo đảm an toàn. Do vậy, yêu cầu về chỗ ngồi cho trẻ
em trên máy bay sẽ giúp giảm những chấn thương nguy hiểm và cứu được
tính mạng của các em.
Vậy, yêu cầu này có hợp lý không? Đặt thêm một chiếc ghế trẻ em sẽ
buộc một gia đình phải mua thêm một chỗ ngồi. Điều này sẽ làm tăng chi
phí bay. Các hãng hàng không từ lâu không còn đưa ra hình thức giảm giá
lớn cho trẻ em. Một ghế là một ghế và mức giá thấp nhất cũng là 100 - 200
đô-la. Do đó, các gia đình thường nghiêng về phương án lái xe hơn là đi
máy bay. Tuy nhiên, dù có thêm ghế trẻ em, lái xe vẫn nguy hiểm hơn rất
nhiều so với đi máy bay. Kết quả là, yêu cầu đặt thêm ghế trẻ em trên
những chiếc máy bay có nguy cơ dẫn đến tỷ lệ chấn thương nguy hiểm và
thiệt mạng ở trẻ em (và cả người lớn) tăng lên, chứ không giảm đi.
Hãy xem một ví dụ khác, trong đó những ý định tốt sẽ dẫn đến kết quả
xấu do chúng ta không tính toán hết những khả năng xảy ra các động cơ.
Thành phố Mexico là một trong những thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Tờ
New York Times đã mô tả những chiếc máy bay cáu bẩn bị kẹt giữa các
dãy núi và những ngọn núi lửa xung quanh thành phố là “một chiếc bánh
pudding màu vàng xám đầy các chất ô nhiễm”. Từ khoảng năm 1990, chính
phủ đã tiến hành một chương trình hạn chế tình trạng ô nhiễm, mà phần
