thể cứu sống nó bằng cách dùng sức thổi mạnh không khí vào mõm
nó, chừng nào thuốc độc còn làm liệt cơ. Sau khoảng một giờ thì tác
dụng của chất độc yếu dần, khả năng cử động dần dần trở lại, và
ngoài một chút trầm cảm anh không thấy có hậu quả gì nữa. Cũng vì
vậy mà khi bụi cây đột ngột rẽ ra và một người đàn ông có ria mép
mặc áo vải gai đầm đìa mồ hôi bình thản tiến ra trước họ thì mọi sự
cứ như ảo ảnh. Người đàn ông ấy khoảng trên ba mươi, tên là
Brombacher và từ Sachsen đến. Anh ta nói, anh không có kế hoạch
hay mục đích gì, mà đơn giản chỉ muốn nhìn thấy thế giới.
Humboldt đề nghị anh đi cùng họ.
Brombacher từ chối. Đi một mình người ta sẽ học được nhiều
hơn, và khi nào về quê thì tha hồ mà gặp người Đức.
Ấp úng vì mất thói quen dùng tiếng mẹ đẻ, Humboldt hỏi về
thành phố quê hương của Brombacher, chiều cao của tháp nhà thờ,
dân số.
Brombacher trả lời nhẹ nhàng và lịch sự: Bad Kurthing, năm
mươi tư bộ, tám trăm ba mươi hai người Anh mời họ một miếng
bánh bột bẩn thỉu, họ từ chối. Anh kể chuyện người rừng, súc vật và
những đêm cô đơn trong rừng già. Mấy phút sau anh đứng dậy, ngả
mũ chào, huỳnh huỵch đi khỏi, và bụi cây khép lại sau anh. Trong
tất cả những chuyện trái khoáy của đời mình, hôm sau Humboldt
viết trong thư cho anh trai, đây là cuộc gặp gỡ kỳ thú nhất. Anh sẽ
không khi nào biết chắc được rằng đó là một cuộc gặp gỡ thật sự hay
chỉ là di chứng cuối cùng của độc dược tác động mạnh đến trí tưởng
tượng của anh và Bonpland.
Gần đến tối thì Curare đã buông họ ra, đủ để họ có thể đi lại và
thậm chí thấy đói. Trên đống lửa, những người ở trạm truyền giáo
quay một thanh xiên với một cái đầu trẻ con, ba bàn tay bé tí và bốn
bàn chân có thể nhận rõ các ngón. Không phải của người, nhà truyền
