phòng khách cho đến khi một người thư ký trong trang phục xộc
xệch và tóc tai bù rối mời anh ra khỏi. Ngoài phố anh gặp
Zimmermann và thống thiết than phiền. Giáo sư nhìn anh như thấy
ma và hỏi, có đúng là anh không biết chiến tranh đã nổ ra.
Gauss nhìn quanh. Đường phố im ắng trong ánh nắng, một thợ
nướng bánh vác giỏ bánh mì đi qua, con gà chỉ hướng gió bằng tôn
trên mái nhà thờ uể oải phản sáng. Tử đinh hương thơm ngát. Chiến
tranh ư ?
Quả thật từ hai tuần nay anh không đọc báo. Ở nhà Bartels vốn
có thói giữ lại tất cả, anh ngồi trước một chồng báo cũ. Anh cau có
đọc một bài tường trình của Alexander von Humboldt về cao
nguyên Caxamarca.
Thằng cha này mò đi khắp nơi ! Song đúng lúc anh bắt đầu đọc
đến thông báo chiến tranh thì bị ngắt quãng bởi tiếng nghiến rào rạo
của một đoàn xe. Lưỡi lê, mũ kị binh và giáo mác diễu qua cửa sổ
trong vòng nửa tiếng. Bartels hổn hển chạy về đến nhà và kể rằng
Công tước nằm trên một chiếc xe ngựa trong đoàn, ông bị trúng đạn
ở gần Jena, máu chảy như cắt tiết, đang hấp hối. Mọi sự hỏng cả rồi.
Gauss gấp báo lại. Thế thì anh về nhà được rồi.
Anh không thể hé cho ai biết, nhưng anh ưa tay Bonaparte này.
Nghe nói ông ta đọc cho sáu thư ký chép thư cùng lúc. Ngày xưa
ông đã viết một luận văn kiệt xuất về vấn đề chia đường tròn bằng
com-pa cố định. Ông thắng trận bằng cách cả quyết sớm nhất cũng
như có sức thuyết phục nhất rằng ông đã thắng trận. Ông tư duy
nhanh nhạy và thấu đáo hơn người khác, đó là toàn bộ bí quyết.
Gauss tự hỏi, liệu Napoléon đã nghe nói về mình chưa.
Chuyện đài thiên văn chắc là sắp tới không có động tình gì,
anh nói với Johanna lúc ăn tối. Anh vẫn quan sát bầu trời từ phòng
khách, như thế không ổn ! Anh có lời mời từ Go ingen, ở đó người
