Một thằng cu.
Thằng cu nào vậy ? Khi gặp ánh mắt của bà thì anh hiểu ra. Và
anh biết ngay là bà sẽ không bao giờ tha thứ cho anh chuyện đó.
Anh đau khổ vì thấy khó mà yêu nổi đứa bé. Người ta nói với
anh là tình cảm ấy sẽ tự đến. Nhưng mấy tuần sau khi sinh, khi anh
đỡ trên tay cái sinh vật yếu ớt, vì lý do nào đó mang tên là Joseph, và
ngắm nghía cái mũi tí xíu cùng những ngón chân đầy đủ một cách
khó hiểu của nó thì trong lòng anh không thấy gì ngoài thương hại
và ngại ngùng. Johanna đỡ lấy con và hỏi hơi có chiều lo lắng, phải
chăng anh không hạnh phúc. Dĩ nhiên là có chứ, anh nói và đi tới
chiếc kính viễn vọng.
Từ khi họ ở Go ingen, anh lại đến chỗ Nina. Cô không còn trẻ
trung, và cô đón tiếp anh thân thuộc như một người vợ. Anh vẫn
chưa học tiếng Nga, cô nói giọng oán trách, còn anh xin lỗi và hứa sẽ
sớm bắt đầu. Anh tự thề với mình rằng Johanna sẽ không biết gì về
những chuyến thăm viếng này, có bị tra tấn anh vẫn nói dối. Anh có
nghĩa vụ giữ cô tránh xa sự đau khổ. Anh không có nghĩa vụ nói sự
thật với cô. Hiểu biết là đau khổ. Không ngày nào trôi qua mà anh
không mong mỏi, giá như mình kém hiểu biết đi thì hơn.
Anh bắt tay vào một tác phẩm về thiên văn học. Không có gì
trọng đại, không phải một cuốn sách để đời như Luận về số học, anh
coi đó là thời đã qua. Nhưng tác phẩm này đưa ra hướng dẫn để
tính quỹ đạo một cách chính xác chưa từng có. Và anh phải vội vàng
lên. Mặc dù vừa đến tuổi ba mươi, anh nhận ra khả năng tập trung
tinh thần của mình đã giảm sút và những quãng nghỉ mà mọi người
có vẻ cần có trước khi trả lời ngày càng ngắn đi. Anh rụng thêm vài
cái răng, những cơn đau quặn ruột hành hạ anh tuần này qua tuần
khác. Thầy thuốc khuyên anh mỗi sáng hút một tẩu thuốc và tắm
nước ấm trước khi đi ngủ. Anh chắc mình sẽ không sống lâu. Khi
Johanna báo cô có mang đứa nữa thì anh không biết là mình nên vui
