Bonpland dò dẫm từng bước. Tựa như hàng giờ trôi qua, anh
nghe tiếng tuyết nghiến rào rạo dưới chân và biết rõ giữa mình và
vực thẳm chỉ là những tinh thể nước. Cho đến cuối đời, trắng tay và
bị giam chân giữa sự cô quạnh ở Paraguay, anh vẫn gọi được ra
những hình ảnh cụ thể đến từng chi tiết: màn sương mù xao xác,
không khí sáng trắng, vực thẳm dưới đáy của tầm nhìn. Anh muốn
lẩm nhẩm một bài hát, nhưng cái giọng nghe thấy lại không phải
giọng của anh, nên anh đành bỏ. Vực sâu, đỉnh núi, bầu trời và tuyết
nghiến rào rạo, và hai người vẫn chưa đến đích. Và mãi vẫn chưa
đến. Tới một lúc, anh sang đến bên kia, Humboldt đã đợi sẵn, chìa
tay ra đón.
Bonpland ! Humboldt gọi. Anh chợt nhỏ thó, xám ngoét và già
khụ.
Humboldt ! Bonpland gọi.
Họ im lặng đứng cạnh nhau một lúc lâu. Bonpland ép khăn tay
ngăn máu mũi chảy. Dần dần, thoạt tiên còn trong suốt, nhưng mỗi
lúc càng rõ hơn, hình lục lăng lại phập phồng hiện ra. Cây cầu tuyết
chỉ dài khoảng mười, tối đa là mười lăm bộ, đi qua đó có thể chỉ mất
vài giây.
Họ lò dò men theo vệt đá mấp mô. Bonpland nhận ra mình
thật ra là ba người: một người đi, một người xem người ấy đi, và
người nữa luôn miệng bình phẩm bằng thứ ngôn ngữ không ai hiểu
nổi. Anh thử tát vào mặt mình một cái. Cũng không ăn thua mấy,
đầu óc anh mạch lạc ra được mấy phút. Nhưng chẳng có gì thay đổi,
ở phía trên, nơi mọi khi là bầu trời thì bây giờ là mặt đất, và họ đảo
chiều, nghĩa là lộn ngược đầu đi xuống dốc.
Nhưng như thế cũng có ý nghĩa, Bonpland nói to. Nói cho
cùng thì họ đang ở phía kia của quả đất mà.
