nhiều kiến thức vì sợ đau đớn. Còn nếu ai vẫn quyết chịu đau, sẽ
ngộ ra nhiều điều mà lẽ ra..." Cậu bỏ chiếc lông ngỗng xuống, nắn
vai và vò nhàu tờ giấy. "Quan hệ anh em giữa chúng ta", cậu bắt đầu
lại, "tại sao em thấy đó chính là một câu đố ? Đó là vì anh em mình
đơn độc mà lại là hai, em không thể trở thành như anh, anh không
thể là em, đó là vì hai ta phải cùng nhau đi qua cuộc đời, bên cạnh
nhau, bất kể có muốn hay không, vĩnh viễn gần nhau hơn gần bất kỳ
ai khác. Và tại sao em lại phỏng đoán rằng sự kỳ vĩ mà anh em mình
hoàn thành được sẽ không có tương lai, và, dù cho mình thành công
đến đâu, nó sẽ biến đi, tựa hồ như chưa từng có chút gì, cho đến khi
tên của anh em mình quyện lại thành một rồi nhạt nhòa đi ?" Cậu
sững lại, rồi xé tờ giấy thành từng mảnh nhỏ.
Để nghiên cứu cây cỏ trong hầm mỏ Freiberg, cậu chế ra đèn
thợ mỏ: ngọn lửa cháy bằng bình khí, tỏa sáng cả những nơi không
có không khí. Thiếu chút nữa thì cậu bỏ mạng vì nó. Cậu trèo xuống
một khoang trống chưa hề được thăm dò, đặt đèn xuống và ngất đi
sau mấy phút. Cận kề cái chết, cậu nhìn thấy những cây leo nhiệt đới
biến thành thân hình đàn bà, cậu hét lên và tỉnh dậy. Andres del Rio,
một cựu học sinh người Tây Ban Nha của Học viện Freiberg, tìm
thấy và kéo cậu ra khỏi. Quá xấu hổ, Humboldt gần như không nói
nổi lời cảm ơn.
Trong một tháng lao động nhọc nhằn, cậu chế ra máy thở: hai
ống dẫn nối cái túi khí đến mặt nạ thở. Cậu buộc máy vào người rồi
leo xuống. Cậu âm thầm chịu đựng những ảo giác bắt đầu xuất hiện.
Mãi đến khi đầu gối nhũn ra và cảm giác chóng mặt biến ngọn lửa
thành một bó đuốc, lúc ấy cậu mới mở van và chau mày quan sát
đám đàn bà biến trở lại thành cây leo và cây leo biến mất dạng. Cậu
trụ lại thêm vài tiếng trong bóng tối lạnh lẽo. Lúc thấy lại ánh sáng
trời thì cậu được thư của Kunth gọi cậu trở về bên giường mẹ cậu
đang hấp hối.
