nhóm đàn ông hạ giọng chuyện trò trong phòng khách. Anh cậu
đang nói về các lợi thế của thơ tự do không vần, Wieland chăm chú
gật đầu, Schiller ngồi trên sofa và ngáp trộm. "Cậu đi từ chỗ chúng
tôi", Goethe nói, "từ nơi đây. Cả trên mặt biển, cậu vẫn là sứ thần của
chúng tôi".
Humboldt đi tiếp đến Salzburg, ở đó cậu sắm một bộ dụng cụ đo
đạc đắt tiền nhất mà người ta có thể sở hữu được. Hai khí áp kế để
đo áp suất không khí, máy đo độ cao và áp suất để xác định điểm sôi
của nước, kinh vĩ kế để đo đất, kính lục phân
(một dụng cụ quang học để đo góc
giữa các hướng nhìn của người sử dụng với một điểm tương đối xa hay với chân trời. Kính này
thoạt tiên sinh ra trong môn thiên văn và trắc địa, về sau chủ yếu được dùng để đo độ cao của sao,
phục vụ cho công tác hoa tiêu trên biển, đôi khi cũng có tác dụng trong hàng không và các chuyến
thám hiểm. Tên "lục phân" sinh ra từ bảng đo hình cung gổm 60 độ (1/6 vòng tròn)
có gương
với chân trời ảo, kính lục phân loại gấp bỏ túi được, la bàn nghiêng
để xác định cường độ từ trường trái đất, ẩm kế sợi tóc đo độ ẩm
không khí, dưỡng khí kế để đo tỉ lệ ôxy trong không khí, một lọ
Leyden làm tụ điện và máy đo Cyano xác định độ xanh của bầu trời.
Thêm vào đó là hai chiếc đồng hồ đắt quá mức tưởng tượng mới
được chế tạo ở Paris. Đồng hồ này không cần quả lắc, mà đếm ngầm
từng giây với dây cót hoạt động nhịp nhàng trong ruột. Nếu sử
dụng cẩn trọng, nó sẽ không chênh với giờ Paris và cho phép xác
định kinh độ bằng cách đo độ cao của mặt trời từ đường chân trời
rồi tính theo bảng.
Cậu ở lại một năm và tập luyện. Cậu đo từng ngọn đồi ở
Salzburg, hằng ngày xác định áp suất không khí, lập bản đồ từ
trường, xem xét không khí, nước, đất và màu trời. Cậu tập tháo ra
tra vào mỗi dụng cụ cho tới khi làm được cả lúc đang nhắm mắt,
đứng một chân, dưới trời mưa hay ở giữa một đàn bò đầy ruồi
nhặng vây quanh. Người địa phương cho là cậu điên. Nhưng cậu
biết là cả chuyện đó cậu cũng phải tập cho quen. Có lần cậu buộc tay
ra sau lưng cả một tuần để hiểu rõ cảm giác khó chịu và đau đớn. Vì
bộ đồng phục làm vướng víu, cậu đi may đo một bộ mới và mặc cả
