mặt, được thu xếp chỗ ăn ở, đối xử tử tế, đi tới bất cứ nơi nào họ
thích, và được phép đi trên mọi tàu thuyền của vương triều.
Bây giờ, Humboldt nói, chỉ còn phải vượt qua vòng phong tỏa
của Anh.
Bonpland hỏi tại sao lại có chữ trợ lý.
Không biết, Humboldt lơ đãng nói. Một sự hiểu lầm.
Có chữa lại được không ?
Humboldt nói, đó không phải ý hay. Những giấy thông hành
kiểu này là món quà của Chúa mà ta không được phép cật vấn, hãy
cầm lấy nó và lên đường thôi.
Họ lên chiếc chiến thuyền đầu tiên rời La Coruna đi về vùng
nhiệt đới. Gió ào ạt từ hướng Tây, sóng lớn. Humboldt ngồi vào
chiếc ghế xếp trên boong. Anh cảm thấy mình chưa bao giờ được tự
do như thế. May sao, anh viết vào nhật ký, mình không biết say sóng
là gì. Rồi anh lên cơn nôn mửa. Cũng là vấn đề ý chí ! Tập trung tinh
thần cao độ và chỉ thỉnh thoảng ngưng tay để nhoài người qua lan
can, anh viết ba trang giấy về cảm giác lên đường, về màn đêm trùm
lên đại dương và ánh đèn bờ biển lặn vào bóng tối. Anh đứng cạnh
thuyền trưởng đến tận ban mai và quan sát ông điều khiển tàu. Sau
đó anh lấy chiếc kính lục phân của mình ra. Gần trưa anh bắt đầu lắc
đầu. Bốn giờ chiều anh gạt chiếc kính qua một bên rồi hỏi thuyền
trưởng, tại sao ông làm việc kém chính xác như vậy.
"Tôi làm việc này từ ba mươi năm nay", thuyền trưởng nói.
"Đáng phục lắm", Humboldt nói, nhưng vì thế mà anh ngạc
nhiên.
"Người ta không làm việc này vì toán học", thuyền trưởng nói,
"mà người ta muốn vượt biển, cứ đi đại khái dọc vĩ tuyến thì một lúc
nào đó sẽ đến nơi thôi".
