trạm truyền đạo của giáo phái Kapuziner
(môn đệ của giáo phái cải cách nửa đầu
thế kỷ 16)
, loài chim sống trong hang biết nhìn bằng tiếng kêu của mình
như các sinh vật khác bằng mắt. Sự kiện nhật thực lớn, sau đó là
chuyến đi đến Orinoco. Thư của anh ta mất một năm rưỡi mới đến
được nơi, có trời biết anh ta còn sống hay không. Gauss hạ tờ báo
xuống, Zimmermann và Pfaff đứng trước mặt anh. Họ không dám
làm phiền anh.
"Người này", anh nói, "thật ấn tượng ! Nhưng cũng vô nghĩa,
cứ như chân lý ở đâu đó chứ không ở đây ! Chẳng khác gì chạy trốn
chính mình".
Pfaff ngập ngừng trao cho anh tấm bằng: đỗ summa cum laude
(loại xuất sắc).
Tất nhiên. Nghe nói là một công trình lớn đang được tiến
hành, Zimmermann nói. Ông rất vui khi thấy Gauss đã tìm được
một việc cuốn hút tâm can và xua tan nỗi u sầu trong anh.
Quả là đúng thế thật, Gauss nói, và khi việc hoàn tất thì anh sẽ
ra đi.
Hai giáo sư nhìn nhau. Ra khỏi lãnh địa Hannover ? Hy vọng
không phải thế.
Không, Gauss nói. Rất xa, nhưng không ra khỏi lãnh địa
Hannover.
Công việc tiến triển nhanh. Định luật tương hỗ cấp số nhân
được khai triển, câu đố về tần suất xuất hiện của số nguyên tố sắp
được giải. Ba chương đầu đã xong, anh đang vào phần chính.
Nhưng anh luôn đặt cây viết xuống, hai tay chống đầu và tự hỏi,
liệu những gì anh đang làm có phải phép không ? Anh có tiến quá
xa không ? Nền tảng của vật lý là quy luật, nền tảng của quy luật là
định lý, và nền tảng của định lý là con số; khi quan sát nghiêm ngặt
những con số đó người ta phát hiện ra mối liên quan giữa chúng,
đẩy hoặc hút. Vài chi tiết trong cơ cấu của chúng có vẻ chưa hoàn
