thường để tự cữu vãn, lần này lại không thể nào chịu nổi cái ý nghĩ phạm
một điều gì bất nhã dù là nhỏ bé nhất đối với một người yêu thương mình.
Nhưng bỗng nhiên Julien sung sướng, anh đã có một lý do để từ chối. Sao!
Chẳng lẽ ta lại hèn nhát bỏ phí mất bảy tám năm! Đến hai mươi tám tuổi
mới thành đạt; chao ôi, đến cái tuổi đó thì Bonaparte đã làm được những sự
nghiệp vĩ đại nhất của ông rồi! Khi ta đã âm thầm kiếm được một ít tiền
bằng cách ngược xuôi bán gỗ, và lấy lòng lấy bề được vài thằng ăn cắp đàn
em, thì ai dám đoán chắc rằng ta sẽ vẫn còn ngọn lửa thiêng liêng nhờ nó
người ta làm nên danh tiếng?
Sáng hôm sau, Julien hết sức bình thản trả lời anh bạn Fouqué hồn hậu vẫn
tưởng công việc làm ăn chung thế là đã xong xuôi rồi, rằng thiên hướng của
anh về thánh chức không cho phép anh nhận lời. Fouqué ngạc nhiên hết
sức.
— Thế mày thử nghĩ xem, anh ta nhắc lại, tao cho mày chung phần, hay
nếu mày thích thế này hơn, tao cho mày bốn nghìn quan một năm! Mà mày
lại muốn quay trở về với lão Rênal nhà mày, nó khinh bỉ mày như bùn lấm
gót giày của nó! Khi nào mày có hai trăm louis giắt lưng, ai cấm mày vào
chủng viện? Chẳng những thế, tao lại xin đảm nhận kiếm cho mày một xứ
đạo tốt nhất địa phương này. Vì, Fouqué hạ giọng nói thêm, tao cung cấp
củi đốt cho ông... ông... ông... Tao bán cho các ông ấy gỗ sồi thượng hạng
chỉ lấy bằng tiền gỗ tạp, nhưng không có đồng tiền đặt lãi nào lợi hơn.
Không gì có thể lay chuyển nổi thiên hướng của Julien. Đến nỗi Fouqué
nghĩ rằng anh hơi điên. Ngày thứ ba, Julien từ biệt bạn ra đi từ tinh mơ, để
lên chơi suốt cả ngày giữa khoảng những ghềnh đá của ngọn núi cao. Anh
tìm lại được cái hang nhỏ của anh, nhưng anh không còn sự yên vui của
tâm hồn nữa, nhũng lời đề nghị của anh bạn đã cướp mất của anh nỗi yên
vui đó rồi. Giống như Hercule [84] , anh thấy mình không phải là ở giữa tật
xấu và đức tốt, nhưng giữa cuộc đời tầm thường nhưng chắc chắn được no
ấm và tất cả những giấc mơ anh hùng của thời niên thiếu của anh. Vậy ra ta
