Anh chú ý đến vẻ cực kỳ rối loạn của bà de Rênal khi bà nghe anh kể lại
cuộc du hành của anh, mà bà đã đòi anh kể cho nghe.
Fouqué trước đây cũng đã có nhiều phen dự định lấy vợ, đã có những mối
tình không may, chuyện trò của hai anh bạn đã nhiều khi đầy những câu
tâm sự dài về vấn đề đó. Sau khi tìm thấy hạnh phúc quá sớm, Fouqué đã
phát hiện thấy rằng anh không phải là người được yêu chuyên nhất. Tất cả
những chuyện kể đó đã làm cho Julien ngạc nhiên; anh đã học được nhiều
điều mới mẻ. Cuộc sống cô độc của anh, hoàn toàn chỉ những tưởng tượng
và nghi ngờ, làm anh xa rời tất cả những cái có thể soi sáng cho anh.
Trong khi anh vắng mặt, cuộc sống đối với bà de Rênal chỉ là một chuỗi
những cực hình khác nhau, nhưng tất cả đều đau đớn hầu như không chịu
nổi; bà đã ốm thật sự.
Nhất là bà Derville nói với bà khi bà ta thấy Julien mới về: Cô khó ở như
thế này, thì tối nay đừng có xuống vườn nữa, hơi gió ẩm thấp sẽ làm cho cô
khó chịu gấp đôi.
Bà Derville ngạc nhiên thấy bà bạn của mình, xưa nay vẫn bị ông de Rênal
rầy la vì ăn mặc quá ư giản dị, nay lại vừa mới sắm đôi bít tất thêu rua và
những đôi giày nhỏ xinh đẹp từ Paris mới đưa về. Từ ba hôm nay, sự tiêu
khiển duy nhất của bà de Rênal là cắt và bảo Élisa may gấp rút một bộ áo
mùa hè bằng một thứ xinh đẹp rất hợp thời trang. Julien vừa về được một
lúc thì bộ áo vừa kịp may xong; bà de Rênal mặc ngay vào người. Bà bạn
không con nghi ngờ gì nữa. Con bé nó yêu mất rồi, khổ thân nó! Bà
Derville nghĩ thầm. Bà ta vỡ lẽ tất cả những hiện tượng lạ lùng của căn
bệnh bà bạn.
Bà thấy bà này nói chuyện với Julien. Sắc mặt trước thì đỏ dừ, sau chuyển
thành xanh nhợt, vẻ lo âu biểu lộ trong đôi mắt đăm đăm nhìn vào ánh mắt
anh chàng gia sư trẻ. Bà de Rênal vẫn đinh ninh rằng anh sắp nói rõ ý của
anh và báo tin là đi hay ở. Julien thì tuyệt nhiên không nói gì về chuyện đó
