trưởng câu chuyện cái cốc bạc mà Stanislas định bán. Anh đã chắc mẩm
rằng câu chuyện đó sẽ bị đón tiếp nhạt nhẽo. Trước hết ông de Rênal cau
lông mày lại, do thói quen tốt mỗi khi nghe thấy nói đến bạc. Gọi đến tên
thứ kim khí đó, ông nghĩ, bao giờ cũng là giáo đầu cho một ngân phiếu
trích vào túi tiền của ta.
Nhưng ở đây còn có nhiều chuyện hơn là tiền tài, còn có chuyện tăng thêm
ngờ vực. Cái quang cảnh hạnh phúc của vợ con ông trong khi ông vắng
mặt, không phải là có tác dụng dẹp êm mọi chuyện đối với một con người
bị chi phối bởi một lòng hiếu thắng rất hay bị kích động.
Nghe thấy vợ khoe cái cách rất tao nhã và thông minh mà Julien truyền thụ
những tư tưởng mới cho học trò:
— Vâng! Vâng! Tôi biết rồi, ông ấy làm cho tôi trở thành đáng ghét đối với
các con tôi; đối với ông ấy, thật rất dễ làm cho trẻ yêu thích trăm lần hơn
tôi, mà thực ra thì tôi là chủ. Trong thời buổi này, tất cả mọi thứ đều có
khuynh hướng gieo sự đáng ghét cho uy quyền chính thống. Tội nghiệp
nước Pháp!
Bà de Rênal không rảnh tâm cân nhắc những sắc thái tinh tế trong thái độ
của chồng đối với mình. Bà vừa mới thoáng trông thấy khả năng được sống
mười hai tiếng đồng hồ với Julien. Bà còn phải đi phố mua sắm trăm nghìn
thứ lặt vặt, và tuyên bố rằng bà nhất định đi ăn cao lâu; chồng bà muốn nói
gì, muốn làm gì cũng mặc, bà cứ giữ ý kiến. Chỉ nghe thấy cái tiếng cao lâu
đó thôi, bọn trẻ đã sướng mê người, cái tiếng đó được thói tục nghiêm cẩn
hiện đại nói lên với rất nhiều thích thú.
Ông de Rênal để bà vợ ở lại trong cửa hàng bách hóa đầu tiên mà bà bước
chân vào, để đi thăm viếng vài nơi. Ông trở về, cáu kỉnh hơn buổi sáng;
ông tin chắc rằng tất cả thành phố đương lưu ý đến ông và Julien. Kỳ thực,
chưa có ai để cho ông ngờ đến cái phần xúc phạm trong những lời dị nghị
của công chúng. Những lời người ta nhắc lại cho ông thị trưởng chỉ hoàn
