Pirard, từ nửa giờ đồng hồ vừa qua.
Cuộc chuyện trò tiếp tục bằng tiếng La tinh. Con mắt của ông linh mục dịu
dần; Julien lấy lại được đôi chút bình tĩnh. Sao ta mềm yếu đến thế, anh
nghĩ bụng, để cho những vẻ ngoài của đạo đức kia làm cho khiếp phục!
Con người này rồi cũng chỉ là một tên giảo quyệt như lão Maslon mà thôi;
và Julien lấy làm đắc chí là đã giấu hầu hết tiền bạc của anh trong đôi giày
ủng.
Linh mục Pirard sát hạch anh về thần học, ông lấy làm ngạc nhiên về kiến
thức rộng của anh. Sự kinh ngạc của ông càng tăng thêm khi ông hỏi anh
đặc biệt về Kinh Thánh. Nhưng khi đi đến những câu hỏi về giáo lý của các
Cha, thì ông thấy rằng Julien không biết cả đến tên thánh Jérôme, thánh
Augustin, thánh Bonaventure, thánh Basile…
Quả thật, linh mục Pirard nghĩ bụng, đây đúng là cái khuynh hướng tai hại
về đạo Tin lành mà ta vẫn trách Chélan. Một sự hiểu biết sâu và sâu quá về
Kinh Thánh.
(Julien vừa mới nói với ông, tuy không bị hỏi về vấn đề đó, về thời gian
thực sự mà thiên Sáng thế và bộ sách Năm quyển đầu [161] trong Cựu-ước
đã được viết ra. )
Cái lý luận liên miên vô tận về Kinh Thánh kia đưa đi đến đâu, linh mục
Pirard nghĩ bụng, nếu không phải là đến sự phán xét cá nhân, nghĩa là đến
một thứ đạo Tin lành tệ hại nhất? Và bên cạnh cái kiến thức dại dột đó, lại
không có chút hiểu biết nào về các Cha để có thể bù lại khuynh hướng kia.
Nhưng nỗi kinh ngạc của ông giám đốc chủng viện không còn bờ bến nào
nữa, khi hỏi Julien về uy quyền của Giáo hoàng, và chờ đợi được nghe
những cách ngôn của Giáo hội gallicane [162] cũ, thì anh chàng trẻ tuổi này
lại đọc thuộc lòng cho ông từ đầu đến cuối quyển sách của ông de Maistre.
