Verrières mà anh vẫn cho là còn bé bỏng quá, làm cho anh phát hiện được
một điều quan trọng. Từ ngày vào trường, cách xử sự của Julien chỉ là một
chuỗi những hành vi sai lầm. Anh tự cười mình một cách chua chát.
Thực ra, những hành động quan trọng trong đời anh đều được tiến hành
một cách khôn khéo, nhưng anh không chăm sóc đến những chi tiết, mà
những người khéo léo ở chủng viện thì chỉ nhìn vào chi tiết. Bởi vậy anh đã
được các bạn đồng học cho là một đầu óc cứng cỏi. Anh đã bị vô vàn
những hành vi nhỏ nhặt làm hại.
Đối với mắt họ, anh rõ ràng là có cái thói thật tày trời này, anh suy tưởng,
anh phán đoán tự mình, chứ không nhắm mắt mà theo uy quyền và noi
gương người khác. Cha Pirard đã không giúp ích gì được cho anh, ông
không hề nói với anh một lời nào ngoài toa xưng tội, mà ngay cả ở đó ông
cũng nghe nhiều hơn nói. Ví thử anh đã lựa chọn cha Castanède thì sự tình
đã khác hẳn.
Từ lúc Julien nhận thấy nỗi điên rồ của mình, thì anh không buồn chán nữa.
Anh muốn biết sự tai hại rộng lớn đến đâu, và vì thế, anh hơi rời bỏ đôi
chút cái thái độ im lặng kiêu kỳ và lì lợm anh vẫn dùng để gạt xa các bạn
học. Thế là bây giờ họ báo thù lại anh. Những sự đon đả của anh bị đón tiếp
bằng một sự khinh bỉ đi đến chỗ trào lộng. Anh nhận ra rằng, từ ngày vào
trường, không có một giờ phút nào, nhất là trong những lúc ra chơi, lại
không mang hậu quả hoặc có lợi hoặc có hại cho anh, lại không làm tăng
thêm số những người thù địch với anh, hoặc mua chuộc được cho anh lòng
ân ưu của một anh sinh đồ nào đó, có đạo đức chân thực hoặc ít thô bỉ hơn
những kẻ khác một tí. Cái tai hại cần phải cứu vãn thật là mênh mông, công
việc thật hết sức khó khăn. Từ nay trở đi, Julien phải không ngừng lưu ý đề
phòng, vấn đề là cần phải tự vẽ ra cho mình một tính cách hoàn toàn mới
mẻ.
Chẳng hạn, những động tác của con mắt làm cho anh khổ sở nhiều lắm.
Không phải không có lý do mà ở những nơi này người ta cụp mắt xuống.
