viên tự do để ra ứng cử nghị viên, thì Valenod lại trở thành ứng cử viên
chính thức do chính quyền bảo hoàng đề cử, và sau đó người ta còn được
biết tin Valenod đã có trong túi bản nghị định bổ hắn làm tỉnh trưởng. Thật
là thời đại của Valenod, và ta có thể tin chắc rằng trong tương lai hắn sẽ leo
lên tới chức thượng thư. Cuối cùng, chẳng phải ngẫu nhiên mà Valenod lại
chính là kẻ đứng đầu hàng phụ thẩm để ra trước tòa án kết án tử hình Julien
Sorel, kẻ đã cả gan chống đối lại xã hội, “khêu dậy và tấn công vào cái tiểu
khí của lớp tư sản quý tộc ấy!”
***
Chàng thanh niên Julien Sorel chính là đã sinh ra trong cái xã hội chịu sự
chi phối của bộ ba quý tộc, giáo sĩ và tư sản đó. Không thể hiểu được hành
động và tư tưởng của nhân vật chính rất phức tạp và đầy mâu thuẫn này nếu
tách rời anh ta ra khỏi cái xã hội Pháp thời Trùng hưng cũng rất phúc tạp và
đầy mâu thuẫn đó. Do tính chất không đơn giản của hình tượng, qua các
công trình nghiên cứu đã có những lối giải thích rất khác nhau về nhân vật
Julien Sorel tùy theo lập trường quan điểm của mỗi người. Có những người
kết án anh ta một cách thậm tệ, coi anh như một kẻ hãnh tiến đầy lòng tham
vọng cá nhân, lạnh lùng và tàn nhẫn đến trắng trợn, và như vậy, anh ta thật
xứng đáng với những lời buộc tội cuối cùng của tòa án. Nhưng, trái lại, một
số người khác lại đề cao quá mức nhân vật, xem anh gần như một nhà cách
mạng “đại diện cho giai cấp nông dân” đấu tranh chống lại xã hội quý tộc
và tư sản với “một ý thức giai cấp bền bỉ, một lập trường đấu tranh kiên
cường... một tinh thần dũng cảm và một nghị lực tích cực...” Cả hai cách
nhìn như vậy đều có phần giản đơn, không thấu triệt tính chất phức tạp và
mâu thuẫn giữa nhân vật Julien Sorel.
Sự thật, Stendhal đã mô tả nhân vật trìu mến của ông vừa như một chàng
thanh niên có tài năng, nghị lực, có khả năng vươn tới những tình cảm lớn
lao, lý tưởng anh hùng, và căm thù sâu sắc xã hội tư sản quý tộc; lại vừa
như một kẻ ham danh vọng dùng tài năng nghị lực của mình quyết tâm
