giành cho được một địa vị ngay trong cái xã hội mà anh căm thù rất mực
đó. Nếu như, trong một hoàn cảnh xã hội thuận lợi, Julien Sorel có thể trở
thành một Robespierre, một chiến sĩ Jacobins hay một tướng soái của thời
đại Napoléon; thì sở dĩ Julien Sorel rút cục chỉ là một kẻ chạy theo danh vị
cá nhân, tính toán, giảo quyệt, chính là vì ảnh hưởng của cái xã hội tư sản
quý tộc mà Stendhal đã kết án nghiêm khắc đó.
Julien Sorel xuất thân từ một gia đình thợ xẻ thôn quê, may mắn gặp được
người thầy đầu tiên là một viên thiếu tá quân y già trong quân đội Napoléon
bảo anh học và dạy dỗ anh theo cái tinh thần cách mạng và lý tưởng anh
hùng của thế kỷ XVIII lẫn lộn với sự sùng bái cá nhân Napoléon. Vốn
người thông minh, có chí khí và nghị lực, lại được học hành, tự nhiên anh
vượt ra ngoài cái khuôn khổ chật hẹp, tầm thường của gia đình anh. Chính
điều này đã tạo nên mối mâu thuẫn đầu tiên tác động đến cả cuộc đời chàng
thanh niên sau này. Julien Sorel có học, hay đọc sách, nhưng người lại yếu
ớt không lao động mệt nhọc được cho nên bị bố và các anh ghét bỏ, hành
hạ, coi như một kẻ ăn bám trong gia đình. Ông bố là một người thợ xẻ thất
học, có tiền và cũng đã ăn phải cái bả tư sản. Nghĩa là ở lão ta, tính vụ lợi,
tham tiền đã phát triển đến mức độ bóp nghẹt hết cả tình cảm con người.
Thậm chí, khi vào nhà tù thăm con bị kết án tử hình, lão không che giấu
được nỗi vui mừng khi nghe con nói đã để dành được một ít tiền. Và dường
như lão có thể sẽ đem tiền đó ra mà khoe với những kẻ ghen tị: “Như thế
này thì trong các ông ai là người chẳng hoan hỉ vì có một đứa con bị lên
máy chém?” Ấy đấy, cái hoàn cảnh gia đình của Julien Sorel là như thế.
Người ta không ngạc nhiên khi anh ta coi bố và các anh như những kẻ thù,
và anh đã học được ngay trong gia đình anh cái thói giả dối, che đậy mọi ý
nghĩ và tình cảm của mình để khỏi bị ăn đòn và được yên thân.
Trong gia đình đã như vậy, ra ngoài xã hội, Julien Sorel càng thấy nghẹt thở
hơn. Va chạm với bọn quý tộc, tư sản và thầy tu, bọn de Rênal, Valenod,
Maslon,... một mặt, chàng thanh niên có chí khí ấy chỉ thấy toàn những
chuyện hèn kém, bỉ ổi, đê tiện, rặt cái “tính thô bỉ và sự vô tình hết sức phũ
