— Tôi đây là người độc lập, ông ta nói với một ông đeo ba tấm huy
chương, và rõ rệt là ông ta coi thường ông này. Tại sao người ta lại muốn
tôi ngày hôm nay cũng vẫn ôm giữ ý kiến của sáu tuần trước? Nếu vậy, chả
hóa ra ý kiến của tôi lại là kẻ chuyên chế áp bức tôi sao.
Bốn chàng thanh niên nghiêm nghị vây quanh ông nhăn mặt chau mày; các
vị đó không thích cái thể loại bông lơn. Ông bá tước thấy rằng mình đã đi
quá trớn. May sao ông chợt trông thấy ông Balland con người lương thiện,
lương thiện giả mạo. Ông bá tước bèn hỏi chuyện ông ta. Thiên hạ xán lại
gần, họ hiểu rằng ông Balland khốn khổ sắp bị hành hình. Nhờ công phu sử
dụng luân lý và đạo đức, nên mặc dầu con người xấu xí kinh khủng, và sau
những bước đầu trong xã hội thượng lưu khó kể lại, ông Balland đã lấy
được một người vợ rất giàu, nay chết rồi; sau đó lại lấy được một người vợ
thứ hai rất giàu, mà người ta không thấy trong chốn xã giao. Ông ta hết sức
khiêm tốn đều là có dè dặt đề phòng. Ngày nào anh cũng tập bắn súng tay,
anh là một trong những học trò giỏi của mấy ông thầy dạy võ khí trứ danh
nhất. Hễ anh có được một giây phút rảnh rang, đáng lẽ dùng nó để đọc sách
như ngày trước, thì anh lại chạy đến trường tập cưỡi ngựa và đòi hỏi những
con ngựa có tật hư nhất. Trong các cuộc đi rong chơi với ông thầy dạy cưỡi
ngựa, hầu như chẳng lần nào anh bị quăng xuống đất.
Ông hầu tước thấy anh là người được việc vì anh có cái nết làm việc mải
miết, có cái đức im lặng, có trí thông mình, và dần dần ông giao phó cho
anh tiến hành nốt tất cả những công việc kinh doanh hơi rắc rối. Trong
những lúc mà lòng tham vọng cao xa của ông để cho ông được thư thả đôi
chút, thì ông hầu tước tiến hành các công việc kinh doanh rất sáng suốt; vì
có nhiều khả năng nắm được các tin tức, nên ông chơi trò hối đoái được
may mắn luôn. Ông tậu nhà, tậu rừng; nhưng ông dễ cáu kỉnh. Ông cho đi
hàng vài trăm louis, nhưng lại kiện tụng vì vài trăm quan. Những người
giàu có mà hào hùng tìm trong công việc kinh doanh một thú vui chứ
không phải những kết quả. Ông hầu tước cần một người tham mưu trưởng
