Trong lúc anh còn ngơ ngác tìm cô, thì Mathilde nhìn anh. Bổn phận của ta
kêu gọi ta, Julien tự nhủ; nhưng nỗi bực mình chỉ còn ở vẻ ngoài của anh
thôi. Sự tò mò khiến anh tiến bước với một nỗi thích thú mà chiếc áo dài hở
vai rất nhiều của Mathilde làm tăng lên rất nhanh, kể ra thì là tăng một cách
không lấy gì làm khoái lắm cho lòng tự ái của anh. Sắc đẹp của nàng có
tính chất trẻ trung, anh nghĩ. Giữa nàng và anh, có năm sáu chàng thanh
niên, trong số đó Julien nhận ra những anh chàng mà anh đã nghe thấy nói
chuyện với nhau hồi nãy ở ngoài cửa.
— Ông ạ, ông đã ở đây cả mùa đông, cô ta nói với anh, có đúng là cuộc vũ
hội này là cuộc vũ hội đẹp nhất trong mùa hay không? Anh không trả lời.
— Bài nhảy tay tư này của Coulon [298] , tôi thấy là tuyệt vời, và các bà ấy
nhảy bài đó một cách tuyệt khéo. Bọn thanh niên quay cả lại để xem con
người sung sướng mà người đẹp này nhất quyết muốn nghe câu trả lời kia
là ai vậy. Câu trả lời không thú gì.
— Thưa cô, tôi không thể nào phán đoán cho sành sỏi được. Bình sinh tôi
chỉ miệt mài viết lách. Đây là lần đầu tiên tôi được thấy một cuộc vũ hội
huy hoàng đến thế.
Bọn thanh niên có ria mép lấy làm bất bình sửng sốt.
— Ông là một nhà hiền triết, ông Sorel ạ, nàng tiếp lời với một vẻ thiết tha
rõ rệt hơn trước; ông nhìn tất cả những cuộc khiêu vũ này, tất cả những
cuộc khánh tiết này, như một nhà triết học, như J. J. Rousseau. Những trò
điên cuồng này làm ông ngạc nhiên chứ không mê thích.
Một câu nói vừa làm tắt ngấm trí tưởng tượng của Julien và xua tan ở lòng
anh tất cả mọi ảo tưởng. Miệng anh có ngay một nét khinh khỉnh có lẽ hơi
quá đáng.
— J. J. Rousseau, anh trả lời, đối với mắt tôi chỉ là một kẻ ngu dại khi ông
ta dám phê phán xã hội thượng lưu; ông ta không hiểu cái xã hội ấy, và ông
