làm cho anh có đôi mắt long lanh mà một người kể chuyện rất thích được
trông thấy trên gương mặt của người nghe. Ông học sĩ, thú vị được gặp một
cái tai mới mẻ, bèn kể dài dòng cho Julien nghe vì sao, ngày 30 tháng tư
1574, con người đẹp trai nhất của đương thời, Boniface de La Mole, và
Annibal de Coconasso, nhà quý tộc xứ Piémont, bạn ông ta, đã bị chặt đầu
ở quảng trường Bãi Sỏi. La Mole là nhân tình yêu quý của hoàng hậu
Marguerite vương quốc Navarre [335] ; và ông hãy để ý rằng, ông học sĩ
nói thêm, cô de La Mole tự xưng tên là Mathilde Marguerite. La Mole đồng
thời cũng là người sủng ái của quận công d’Alencon và là bạn thân thiết
của vua nước Navarre, sau này là Henri IV [336] , chồng của tình nhân ông
ta [337] . Ngày lễ “Thứ ba béo" [338] năm 1574 đó, triều đình đóng ở
Saint-Germain với vua Charles IX tội nghiệp sắp chết. La Mole định cướp
những hoàng thân, bạn của ông, mà hoàng hậu Catherine de Médicis cầm tù
ở trong triều. Ông ta cho tiến hai trăm người ngựa đến chân thành trì của
Saint-Germain, quận công d’Alencon phát hoảng, và La Mole bị ném cho
đao phủ.
Nhưng điều làm cho cô Mathilde cảm động, chính cô ấy đã thú thật với tôi,
cách đây bảy tám năm, khi cô mười hai tuổi, vì quả là một cái đầu óc [339]
, một cái đầu óc!... Và ông học sĩ ngước đôi mắt lên trời. Cái điều đã làm cô
xúc động trong cái tai họa chính trị đó, là hoàng hậu Marguerite nước
Navarre, nấp trong một ngôi nhà ở quảng trường Bãi Sỏi, đã dám cho người
hỏi xin tên đao phủ cái đầu của tình nhân bà. Và đêm hôm sau, và lúc mười
hai giờ, bà đem cái đầu ấy lên xe ngựa của bà, và thân hành đi chôn lấy
trong một toà tiểu giáo đường ở chân gò Montmartre.
— Có thể thế được ư? Julien cảm động kêu lên.
— Cô Mathilde khinh bỉ anh cô, vì, như ông thấy đó, anh ta không nghĩ tí
nào đến tất cả cái chuyện cũ đó, và không để tang ngày 30 tháng tư. Chính
là từ cuộc hành hình trứ danh đó, và để nhắc tình bạn thân thiết của La
Mole đối với Coconasso, ông Coconasso này, là người Ý, tên riêng là
