còn cái gì nữa nếu tôi dồn ngài đến cùng đường, nếu tôi quái ác đem cho
anh chàng Julien một người bố là quận công Tây Ban Nha, bị tù binh ở
Besancon về thời Napoléon, và, vì lương tâm áy náy, thừa nhận anh trong
phút lâm chung?
Tất cả những giả thiết về dòng dõi hoang hư đó, các ngài de Caylus và de
Croisenois lấy làm không được tao nhã lắm. Đó là tất cả những điều họ
trông thấy trong lý luận của Mathilde.
Mặc dầu Norbert bị cô áp đảo đến đâu, những lời lẽ của cô có ý nghĩa rõ
ràng quá, nên chàng ta lấy một vẻ mặt nghiêm nghị, phải thú thật là không
phù hợp tí nào với nét mặt tươi cười và hiền hậu của chàng. Chàng đánh
liều nói một vài câu.
— Anh khó ở hay sao thế, anh? Mathilde trả lời chàng với một vẻ nghiêm
trang. Chắc là anh phải ốm đau mê mẩn lắm, mới đi trả lời những câu đùa
cợt bằng luận lý đạo đức.
Anh mà nói chuyện đạo đức! Hay là anh định xin một chân tỉnh trưởng đây
chăng?
Mathilde quên rất nhanh chóng vẻ tức giận của bá tước de Caylus, vẻ buồn
bực của Norbert và vẻ đau khổ câm lặng của chàng de Croisenois. Cô còn
đương phải quyết định một bề về một ý nghĩ tai hại vừa xâm chiếm tâm
hồn cô.
Julien khá thật thà đối với ta, cô nghĩ bụng; ở tuổi anh, thân phận thấp kém,
đau khổ như thế vì một nỗi tham vọng lạ lùng, người ta cần một người bạn
gái. Có thể ta là người bạn gái đó; nhưng ta không thấy ở anh có chút tình
yêu nào. Với tính tình táo bạo của anh, nếu có tình yêu thì chắc anh đã ngỏ
lời với ta rồi.
Sự hồ nghi đó, cuộc thảo luận một mình đó, ngay từ giây phút này canh
cánh trong lòng Mathilde không phút nào nguôi, và mỗi khi Julien nói với
