Anh trông thấy Mathilde đi dạo rất lâu ở ngoài vườn; mãi về sau, khi cô đã
rời khỏi vườn, anh mới xuống; anh lại gần một cây hồng mà lúc nãy cô đã
ngắt một bông hoa.
Đêm rất tối trời, anh có thể tha hồ đau khổ không sợ ai trông thấy. Anh thấy
rõ rằng là cô de La Mole yêu một trong những anh chàng sĩ quan trẻ tuổi
mà cô vừa mới nói chuyện rất vui vẻ với họ. Cô đã có yêu anh nhưng cô đã
biết là anh tài sơ đức mọn.
Quả đáng tội, tài đức ta chẳng có bao lăm! Julien nghĩ bụng với một niềm
tin hoàn toàn; tổng cộng lại, ta là một con người rất vô duyên, rất tầm
thường, rất buồn chán đối với người khác, rất khó chịu đối với chính mình.
Anh chán ngán đến chết người về tất cả những đức tính tốt của anh, về tất
cả những điều mà anh đã phấn khởi yêu thích. Và trong tình trạng tưởng
tượng đảo ngược đó, anh giở trò phán đoán cuộc đời với trí tưởng tượng
của anh. Nỗi lầm đó là của một con người siêu đẳng.
Nhiều lần ý nghĩ tự tử đến với anh; hình tượng đó đầy mê ly, khác nào một
sự yên nghỉ khoái trá; khác nào cốc nước mát lạnh đưa đến cho người khốn
khổ đang chết khát chết nóng giữa sa mạc.
Cái chết của ta sẽ tăng thêm lòng khinh bỉ của nàng đối với ta! Anh kêu
lên. Ta sẽ để lại một kỷ niệm đáng buồn biết mấy!
Rơi vào cái vực thẳm cuối cùng đó của nỗi đau khổ, một con người không
còn phương kế gì khác hơn là sự can đảm. Julien không có đủ thiên tư để tự
nhủ: Phải dám liều; nhưng khi anh nhìn cửa sổ buồng Mathilde, qua khe
cánh chớp anh thấy cô tắt đèn đi, anh tự hình dung gian buồng diễm lệ kia
mà anh đã được trông thấy, than ôi, một lần trong đời. Trí tưởng tượng của
anh không đi xa hơn nữa.
Một giờ điểm, nghe thấy tiếng chuông và tự nhủ: Để ta lấy thang leo lên,
chỉ là việc thoáng trong một lát.
