nội dung bức thư trong bốn mươi tám tiếng đồng hồ nữa sẽ đem trình dưới
mắt các bạn bên ngoài của chúng ta. Người ta đã nói đến các bộ trưởng.
Bây giờ ông de Nerval đã rời khỏi đây rồi, chúng ta có thể nói điều này,
chúng ta cần gì các ông bộ trưởng? Chúng ta sẽ làm cho các ông ấy quyết
ý.
Ông hồng y giáo chủ tán thành bằng nụ cười tế nhị.
— Tôi thấy rằng không có gì dễ hơn là tóm tắt cái tình thế của chúng ta,
ông giám mục trẻ tuổi địa phận Agde nói về sự nồng nhiệt tập trung và gò
ép của lòng cuồng tín sôi nổi nhất. Từ trước đến đó, ông ta vẫn im lặng;
con mắt của ông ta, mà Julien đã quan sát, lúc đầu dịu dàng và bình tĩnh,
sau một giờ đầu của cuộc bàn cãi, đã bừng bừng nảy lửa. Bây giờ tâm hồn
của ông ta tràn trề như núi lửa Vésuve [418] .
— Từ 1806 đến 1814, nước Anh chỉ có một điều sai lầm, ông ta nói, là
không tác động một cách trực tiếp và cá nhân đến Napoléon. Khi con người
đó đã làm ra những quận công và những quan nội thần, khi ông ta đã tái lập
ngai vàng, thì sứ mạng mà Chúa đã giao phó cho ông ta chấm hết; ông ta
chỉ còn đáng đem ra hy sinh thôi. Các thánh thư đều dạy bảo chúng ta, ở
nhiều đoạn, cách thanh toán những kẻ độc tài bạo chúa (Đến đây, có viện
dẫn nhiều câu La Tinh. )
Thưa các Ngài, bây giờ thì không phải là phải hy sinh một người nữa, mà là
hy sinh cả Paris. Tất cả nước Pháp rập theo Paris. Các ngài võ trang năm
trăm người trong mỗi tỉnh để làm gì? Công cuộc rất phiêu lưu và không bao
giờ xong. Việc gì lại đánh lẫn lộn nước Pháp vào cái chuyện chỉ riêng của
Paris. Riêng Paris với các báo chí và các phòng khách của nó đã làm nên
tội, ta hãy tiêu diệt cái kinh thành Babylone [419] mới đó đi.
Giữa ban thờ và Paris, phải thanh toán đi. Sự đổ vỡ đó, cũng là ở trong
những lợi ích thế gian của ngai vàng. Tại sao Paris đã không dám thở, dưới
Bonaparte? Các ngài cứ hỏi khẩu đại bác ở Saint-Roch [420] thì biết...
