đã si tình, thì tất cả tương lai của ông tùy thuộc ở vấn đề lớn này. Bà ta phải
chăng là một tiết phụ chán nghề, và độc ác vì đau khổ?
— Hay là, Altamira từ trước đến đó vẫn im lìm, cuối cùng lên tiếng, phải
chăng như tôi đã nói với anh hàng trăm lần? Chẳng qua là thói sĩ diện của
người Pháp? Chính là lòng tưởng nhớ ông bố đẻ, là một tay buôn len dạ trứ
danh, nó làm khổ con người bản tính vốn âu sầu và khô khan ấy. Có lẽ đối
với bà ta, chỉ có một điều hạnh phúc, là được ở thành Tolède [438] và hằng
ngày bị ông linh mục nghe tội làm cho đau khổ bằng cách vạch cho bà ta
trông thấy hỏa ngục sẵn sàng ngỏ cửa.
Khi Julien ra về. Altamira cho tôi biết rằng ông đứng về phe chúng tôi, don
Diego nói với anh, nét mặt mỗi lúc một nghiêm trầm hơn. Một ngày kia,
ông sẽ giúp chúng tôi chinh phục lại quyền tự do của chúng tôi, vì thế cho
nên tôi muốn giúp ông trong cái trò vui nho nhỏ này. Ông cũng nên biết
giọng văn của bà thống chế; đây là bốn bức thư do tay bà viết.
— Để tôi chép lại, Julien kêu lên, rồi sẽ đem trả ông.
— Và không bao giờ ông nói hở một câu nào cho ai biết những điều chúng
ta đã nói với nhau chứ?
— Không bao giờ, xin thề trên danh dự! Julien kêu lên.
— Vậy cầu Chúa phù hộ ông! Người Tây Ban Nha nói thêm; và ông ta im
lặng đưa tiễn Altamira và Julien ra tận cầu thang.
Cuộc chuyện trò này làm cho anh chàng của chúng ta vui vẻ được đôi phần;
anh chỉ chực mỉm cười. Thế là Altamira con người ngoan đạo, anh nghĩ
thầm, giúp ta trong một cuộc mưu chuyện ngoại tình.
Trong suốt cuộc nói chuyện trang nghiêm của don Diego Bustos, Julien vẫn
chú ý nghe chuông điểm từng giờ ở đồng hồ của dinh d’Aligre.
