một tí dấu hiệu nào của sự xúc cảm, đối với mắt bà, cũng sẽ là một thứ say
sưa tinh thần đáng xấu hổ, và rất có hại cho bổn phận một con người cao
sang đối với bản thân mình. Niềm hạnh phúc lớn nhất của bà là được nói về
cuộc đi săn mới đây của nhà vua, quyển sách thích nhất của bà là quyển
Hồi ký của công tước de Saint-Simon [444] nhất là phần nói về thế phổ.
Theo cách sắp đặt đèn đuốc, Julien biết rõ cái vị trí thích hợp với loại sắc
đẹp của bà de Fervaques. Anh đến ngồi sẵn đấy từ trước, nhưng rất lưu ý
quay cái ghế tựa thế nào cho không trông thấy Mathilde. Ngạc nhiên thấy
anh kiên quyết lẩn mặt cô, một hôm cô rời bỏ tấm tràng kỷ màu xanh và
đến ngồi khâu vá bên một chiếc bàn nhỏ ở cạnh chiếc ghế bành của bà
thống chế. Julien trông thấy mặt cô khá gần, qua mé dưới chiếc mũ của bà
de Fervaques. Đôi mắt kia nó định đoạt số phận của anh, lúc đầu anh khiếp
sợ, nhưng sau đó bứt anh mạnh mẽ ra khỏi trạng thái lỳ lầm thường lệ của
anh, anh cất tiếng nói năng và nói rất hay.
Anh bắt chuyện với bà thống chế, nhưng mục đích duy nhất của anh là tác
động đến tâm hồn Mathilde. Anh bồng bột đến nỗi bà de Fervaques không
còn hiểu anh nói gì nữa.
Đó là một thành tích đầu tiên. Ví thử Julien không biết bổ sung cho nó bằng
một vài câu có tính chất huyền bí của người Đức, có tính chất tôn giáo cao
siêu và tính chất Jésuites chủ nghĩa, thì bà thống chế đã liệt anh vào hạng
những con người ưu việt có sứ mạng cải tạo thời đại.
Anh ta đã thiếu ưu nhã, cô de La Mole tự nhủ, đến nỗi nói lâu như thế và
nồng nhiệt đến thế với bà de Fervaques, thì ta không để tai nghe nữa. Trong
suốt cả phần cuối buổi tối hôm đó, cô giữ đúng lời nguyên, tuy có khó
khăn.
Đến nửa đêm, khi cô cầm cây đèn nến của mẹ để đưa mẹ về buồng riêng,
bà de La Mole dừng chân ở cầu thang để ca tụng Julien từ đầu đến gót.
Mathilde cuối cùng đâm ra bực mình; cô không sao ngủ được. Một ý nghĩ
