chúng ta bắt buộc phải sinh chuyện với Julien chăng? Trong trường hợp đó,
con đã biết tính chồng con, con sẽ chẳng khuyên can nổi anh. Chúng ta sẽ
thấy trong tâm hồn anh cái khí phách của kẻ bình dân phẫn nộ. Con xin quỳ
gối khẩn cầu cha, thưa cha! Xin cha hãy đến dự hôn lễ của con, trong nhà
thờ của ông Pirard ngày thứ năm tới. Mũi nhọn châm biếm của chuyện kể
sói móc sẽ nhụt đi, và tính mạng của con trai duy nhất của cha, tính mạng
của chồng con sẽ được đảm bảo”...
Tâm hồn ông hầu tước bị bức thư kia dồn vào một tình trạng bối rối lạ lùng.
Thế là cuối cùng phải quyết một bề. Tất cả những thói quen lặt vặt, tất cả
những bạn hữu tầm thường đã mất hết ảnh hưởng.
Trong cái trường hợp phi thường này, những nét lớn của tính khí, được in
sâu bởi những biến cố hồi thanh niên, lại phục hồi tất cả uy lực. Những
gian khổ của bước lưu vong đã làm cho ông thành một con người có trí óc.
Sau khi đã an hưởng trong hai năm trời một nền phú hậu vô biên và mọi
vinh sủng của triều đình, năm 1790 đã ném ông vào những nỗi cơ cực
khủng khiếp của bước lưu vong. Cái trường đào luyện gian khổ ấy đã biến
đổi một tâm hồn hăm hai tuổi. Thực chất, ông đương ngự giữa những tài
sản hiện tại của ông nhiều hơn là bị ngợp vì nó. Nhưng cũng chính cái trí
óc đã tránh cho tâm hồn ông khỏi bị cái ung độc của hoàng kim đã xô ông
tới chỗ bị giày vò bởi một dục vọng cuồng nhiệt muốn thấy con gái ông
được vinh phong một tước hiệu huy hoàng.
Trong sáu tuần lễ vừa trôi qua, có lúc bị thúc đẩy bởi một cơn cao hứng,
ông hầu tước đã muốn làm cho Julien giàu có, sự nghèo túng ông cho là đê
tiện, là sỉ nhục đối với ông, ông de La Mole, là bất khả đối với người chồng
của con gái ông, ông ném tiền đi. Ngày hôm sau, trí óc ông đổi chiều xoay
hướng, ông tưởng chừng như Julien sẽ hiểu cái ý nghĩa ngầm của cử chỉ
hào phóng đó, thay tên đổi họ đi biệt xứ sang Mỹ, viết thư về cho Mathilde
rằng nên coi như anh đã chết. Ông de La Mole giả thiết như bức thư đó đã
viết rồi, ông theo dõi hiệu lực của nó đối với tính khí của con gái ông...
