chỉ tốn một trăm écu [28] , nhưng số tiền đó phải coi như là một món chi
tiêu cần thiết để giữ cho đúng địa vị của chúng mình.
Sự quyết định đột ngột đó làm cho bà de Rênal phải trầm ngâm suy nghĩ.
Bà ta là một người đàn bà tầm vóc cao, thân hình cân đối, đã từng là hoa
khôi của địa phương, như lời người ta thường nói nhiều ở miền rừng núi
này. Bà có một cái vẻ giản dị và dáng đi trẻ trung, đối với con mắt của một
dân Paris thì cái duyên dáng ngây thơ đó đầy vẻ hồn nhiên và nồng nàn
đằm thắm, có thể đi đến chỗ gợi những ý nghĩ khoái lạc êm ái. Nếu bà de
Rênal được biết cái kiểu người ta hâm mộ mình như thế, thì chắc bà lấy
làm thẹn thùng lắm. Tâm hồn con người đó chưa hề nhiễm thói duyên
dáng, điệu bộ. Ông Valenod, giám đốc giàu có của viện tế bần, nghe đâu đã
có tán tỉnh ve vãn bà ta, nhưng không ăn thua gì, điều đó đã làm cho đức
hạnh của bà chói rọi hẳn lên, vì cái nhà ông Valenod này, một gã thanh niên
tầm vóc cao lớn, sức lực, mặt đỏ gay và hai chòm râu má rậm đen, thuộc
vào cái hạng người thô bỉ, trâng tráo và ồn ào, mà ở tỉnh lẻ người ta gọi là
những người đàn ông đẹp.
Bà de Rênal, tính tình rất e lệ và tính khí bề ngoài có vẻ rất là thất thường,
thấy chướng nhất là ông Valenod luôn luôn cử động và tiếng nói cứ oang
oang như lệnh vỡ. Vì xa lánh những cái mà ở Verrières người ta gọi là cuộc
vui, nên bà có tiếng là rất kiêu hãnh về dòng dõi của mình. Bà chẳng hề
nghĩ đến điều đó, nhưng rất lấy làm hài lòng thấy những dân thành phố bớt
lui tới nhà mình. Chúng ta sẽ không giấu diếm rằng đối với con mắt các bà
vợ của họ, bà là người ngu dại, bởi vì, chẳng có một tí thủ đoạn nào đối với
chồng, bà bỏ qua những cơ hội tốt đẹp nhất để đòi chồng sắm cho mình
những cái mũ đẹp của Paris hoặc của Besancon. Quý hồ người ta để mặc
cho bà một mình tha thẩn trong khu vườn đẹp của bà là bà chẳng bao giờ
phàn nàn gì cả.
Đó là một tâm hồn chất phác, cũng chưa hề bao giờ lên đến mức phê phán
chồng và tự thú rằng ông ta làm cho bà buồn chán. Bà không tự nhủ thành
