tiếng Việt thật tương đương mà gọn gàng.
[52] Redingote: vốn nguồn gốc là kiểu áo đi ngựa của người Anh, tiếng
Anh gọi là riding cool, sau thành kiểu áo của người Pháp mặc lúc cần phải
chững chạc lịch sự. Chưa phải là lễ phục (habit, áo đuôi tôm) , nhưng
chững chạc hơn áo ngắn (veste). Redingote dài rộng hơn áo đuôi tôm, tà áo
quây tròn quanh thân thể.
[53] ln - 32: tiếng chuyên môn của nhà in, chỉ khổ sách nhỏ, mỗi tờ giấy
gập làm 32 tờ sách, và in ra được 64 trang.
[54] Horace: tên đã Pháp hóa của nhà thơ La tinh nổi tiếng, Horatius (65-8
trước J. C). Sở dĩ Julien bảo rằng ông là tác giả phàm tục là vì ông không
phải là một tác giả của đạo Thiên chúa (tất nhiên, vì ông mất 8 năm trước
khi Thiên chúa ra đời) , vả chăng, Julien chỉ biết có tiếng La tinh trong
Kinh Thánh thôi, nên có hiểu gì về những tác giả La tinh cổ! Trả lời như
vậy, cho có sĩ diện.
[55] Thánh - tâm (Sacré-Cœur de Jésus) : tên một thánh hội thuộc dòng
Jésuites.
[56] Dòng Jésuites: thường gọi là dòng Tên, một dòng công giáo rất có thế
lực, và thiên về chiến đấu hơn là nghiệm ngắm. Dòng này nguyện hết sức
tuân lệnh giáo hoàng. Quốc hội và Đại học viện là kẻ thù của dòng này.
[57] Gymnase: tên một rạp hát sáng lập năm 1820 ở Paris, hồi xưa thường
diễn những vở kịch nhẹ có ca hát.
[58] Aveyron, Pyrénées: tên hai tỉnh miền nam nước Pháp. Pyrénées cũng
là tên dãy núi ranh giới nước Pháp và Tây Ban Nha; do tên núi mà có tên
tỉnh.
[59] Hoàng thân de Condé: chỉ họ Condé là một phái của dòng họ
Bourbons, tức là dòng họ chính thống trị vì ở nước Pháp. Có nhiều vị
