[89] Don Juan; nhân vật truyền thuyết Tây Ban Nha, điển hình của con
người quý tộc triều thần, vô đạo, phóng đãng, dâm dật, có tài quyến rũ đàn
bà con gái. Nhiều tác phẩm văn nghệ nổi tiếng đã lấy nhân vật này làm đề
tài sáng tác.
[90] Châm ngôn tình ái (Blason d’amour) : nguyên văn là bốn câu thơ bằng
tiếng Pháp cổ, trong đó có một lộng ngữ, dịch ra tiếng Việt thì ý nghĩa lộng
ngữ không còn nữa. Tiếng Pháp amour là tình ái, tiếng La tinh là amor,
đồng âm với à mort là đến chết. Xuống hai câu thơ cuối, mord cắn rút, và
remords, hối hận, đều theo vần mor cả.
[91] Khiếp! Nguyên văn là fi done! Tiếng thán từ tỏ ỷ ghê tởm, khinh bỉ.
[92] Ông thánh Pierre (Saint Pierre) : tông đồ thứ nhất và giáo hoàng thứ
nhất, sinh năm 10 trước J. C, tử vì đạo năm 67 ở La Mã. Theo sự tích kể
trong Kinh thánh, Jesus-Christ có bảo Pierre rằng: “Ngươi sẽ chối ta ba lần,
trước lúc gà gáy” và Pierre không tin là có thể như vậy. Nhưng rồi, cái đêm
Jesus bị bắt giam và đem đi hành hình, Pierre đi theo, chờ đợi tin tức ở
trước nơi giam giữ và bị quân lính tra hỏi, ông đã ba lần chối không phải là
môn đồ của Jesus. Lúc nửa đêm, Jesus bị giải đi qua trước mặt Pierre,
người đưa mắt nhìn Pierre, và ông này cúi đầu xuống, hối hận. Liền ngay
đó, gà lên tiếng gáy nửa đêm.
[93] Don Juan... : đại ý câu để từ “Chàng quay lại hôn lên môi nàng, bàn
tay nhè nhẹ mơn trớn mớ tóc xoăn của nàng”. (Khúc I, khổ 170)
[94] Giỏ sính lễ (corbeille de noce) : theo tục Âu tây, những đồ dẫn cưới
của chú rể tặng cô dâu, được xếp vào một cái giỏ mây, gọi là giỏ sính lễ.
(Nghĩa rộng, có thể dùng để chỉ tất cả các của dẫn cưới, dù không xếp được
vào giỏ, như nhà cửa, ruộng vườn, xe ngựa... )
[95] Two Gentlemen Of Verona. Dịch nghĩa câu đề từ trích ở tác phẩm của
Shakespeare: “Ô, mùa xuân của tình yêu giống ánh sáng chập chờn của một