[171] Apennin: rặng núi lớn chạy dài suốt dọc nước Ý.
[172] Sieyès, Grégoire: Sieyès (đã có chú thích ở trên) là thầy tu và nhà
chính trị; tham gia các chính quyền cách mạng (Hội nghị Lập hiến, Hội
nghị Quốc ước... )
Grégoire, giáo sĩ Pháp có chân trong Hội nghị Quốc ước và làm giám mục
địa phận Blois, và có tham gia hiến pháp nhân dân của tăng lữ năm 1790
(1750-1831).
[173] Xăng-tim. một quan bằng một trăm xăng-tim.
[174] Sixte-Quint, hoặc Sixte V: giáo hoàng từ 1585 đến 1590. Được bầu
kế chân cho Grégoire XIII vì các hồng y giáo chủ tưởng là ông ốm đau quặt
quẹo; nhưng vừa được bầu xong, ông bèn vứt bỏ nạng đi, và hoạt động vô
cùng sôi nổi, hăng hái cải cách các dòng tu và can thiệp tích cực vào những
vụ xích mích về tôn giáo ở nước Pháp, hồi Henry VI lên ngôi.
[175] Trứng nguyên vỏ (oeul à la coque) : thường dịch âm là trứng la cooc,
nghĩa là trứng luộc qua loa còn lòng đào, chỉ cậy một tí vỏ ở một đầu rồi ăn
tại vỏ, không bóc.
[176] Delille; tu sĩ Jacques Delille (1738-1813) , nhà thơ Pháp nổi tiếng ở
cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19.
[177] Non culpa: tiếng la-tinh, nghĩa là “không có tội”.
[178] Jean Francois Barbieri, biệt hiệu Le Guerchin, họa sĩ người Ý (1591-
1666).
[179] Khô và lỏng (sec et liquide) : đây là dịch đúng nghĩa đen của câu
thành ngữ địa phương, nghĩa bóng là tiền mặt.
