Đương lúc có cuộc xích mích ấy, ông thẩm phán tạp tụng, cha một gia đình
đông con, tuyên nhiều bản án có vẻ bất công, tất cả các án quyết đó đều
quy tội cho những người cư dân đọc báo Người lập hiến [46] . Sự nông
ngoan thắng thế. Đành rằng đây chỉ là những món tiền từ ba đến năm quan,
nhưng có một người bán đinh, cha đỡ đầu của Julien, phải nộp một khoản
tiền phạt cỏn con đó. Trong cơn tức giận, người đó kêu lên: “Sự đổi thay
gớm thật! thế mà, từ hơn hai chục năm nay, ông thẩm phán tạp tụng vẫn
được coi là một người hết sức chính trực đấy!”. Hồi đó, ông thiếu tá quân y,
bạn của Julien đã qua đời.
Bỗng nhiên, Julien thôi không nói đến Napoléon nữa, anh tuyên bố ý định
muốn làm giáo sĩ, và người ta luôn luôn thấy anh, trong xưởng cưa của bố,
mải miết học thuộc lòng một quyển Kinh thánh bằng tiếng La tinh mà ông
cha xứ đã cho anh mượn. Ông già hiền hậu này, thán phục những tiến bộ
của anh, dành những buổi tối trọn vẹn để dạy anh thần học. Trước mặt ông,
Julien chỉ biểu lộ những tình cảm ngoan đạo. Ai mà đoán được rằng cái bộ
mặt con gái đó, rất xanh xao và rất dịu dàng, lại che giấu cái quyết tâm
không gì lay chuyển nổi là thà chịu muôn ngàn cái chết còn hơn là không
đạt tới giàu sang!
Đối với Julien, đạt tới giàu sang, là trước hết phải ra khỏi Verrières, anh thù
ghét quê hương của anh. Tất cả những điều anh trông thấy ở đó làm cho
đầu óc anh giá lạnh.
Ngay từ hồi còn thơ ấu, anh đã có những lúc cuồng nhiệt. Khi đó, anh mơ
màng khoái trá một ngày kia anh sẽ được giới thiệu với những người đàn
bà đẹp của Paris, anh sẽ biết cách làm họ phải chú ý bằng một hành động
oanh liệt. Lẽ nào anh lại không được một người trong bọn đó yêu anh, như
Bonaparte, khi còn hàn vi, đã được yêu bởi phu nhân de Beauharnais hiển
hách? Đã từ bao nhiêu năm trời, Julien không có một giờ phút nào trong
đời sống của anh mà không tự nhủ rằng Bonaparte, một gã trung úy vô
danh và nghèo xác, đã làm nên sự nghiệp bá chủ hoàn cầu nhờ thanh gươm
