ĐOÁN ÁN KỲ QUAN - Trang 1276

Thấy của không tham, Dương Tứ Tri.
Hoa rơi nước chảy bặt tin tức,
Trăng sáng trời trong biết thuỷ chung.
Lại nói, một hôm án sát Viện tới muốn biết phong tục ở đây liền ra đề,
trường học lĩnh đề đưa cho Lư công tử làm. Từ Bằng Tử lại làm giúp, thấy
bài của công tử được mọi người khen, bèn cho điểm cao nhất. Rồi quan án
trả bài và chuẩn bị lễ vật tới thăm Lư Hàn lâm. Quan hết lời khen ngợi bài
văn của công tử. Lư Hàn lâm nói:
- Thằng bé được ngài khen cứ ngỡ là thật, thực ra ngài khen quá lời . Hơn
nữa ngài là bạn đồng khoa, xin mong ngài cứ dạy bảo thẳng mới phải.
- Không phải là tôi khen lấy lòng đâu. - Quan án nói. - Quả là cậu ấy là
người xuất chúng ở miền Bắc, sau này tài năng sẽ nở rộ, e rằng tôi chưa
thấy hết được cái hay trong bài văn, nên ca ngợi chưa thỏa đáng, xin ngài
hãy thử xem.
Thếrồi ông gọi người đưa tập bài tới, đích thân ngài giở ra hai bài đưa cho
Lư Hàn lâm. Lư Hàn lâm xem, quả nhiên bài này khác hẳn ngày thường.
Ông rất ngạc nhiên, song không dám tự khen con mình, rồi nói:
- Cũng bình thường thôi, sao lại được ngài quá khen như thế?
Ngài quan án từ biệt ra về. Từ đó về sau thường là bài làm hàng tháng hay
bài thi, hay những bài các quan ra để xem xét phong tục, thì bài nào của Lư
công tử cũng được xếp thứ nhất. Công tử và Lư Hàn lâm rất vui, thầy Trần
cũng vui lây. Cả hai người đều nói là công tử chăm chỉ dùi mài, nên văn
chương tiến rất nhanh, chẳng ai ngờ tới một nguyên nhân khác.
Đàn sáo hòa nhau ai phân biệt,
Chép, giếc trong ao chẳng khác nhau.
Dạo ấy quan Đề học đạo đến mở kỳ thi cuối năm, Lư Hàn lâm muốn con đi
thi liền mở tiệc tiễn chân cực kỳ long trọng. Khi công tử đi thi, Lư Hàn lâm
cho mang theo rất nhiều tiền và cử thầy Trần đi theo làm bạn đồng hành.
Thấy Trần mặt mày rạng rỡ, xoa tay nói như đinh đóng cột.
- Công tử đi thi lần này nhất định đỗ thủ khoa là cái chắc.
Lư Hàn lâm cũng tin như thế, song lẽ nào lại nói "chưa chắc", chỉ biết tạ ơn
công lao thầy dạy dỗ. Nào ngờ, thi xong mấy ngày thì yết bảng. Lư công tử