Năm ấy đúng vào năm hạn hán mất mùa, ăn còn không đủ lấy đâu mà cung
đốn cho thầy. Bởi thế anh không tìm được chỗ dạy học. Phàm là tú tài thì
chỉ có dạy học là kiếm sống. Không có chỗ dạy thì không còn kế sinh nhai,
những người khác tuy không còn kế sinh nhai nhưng còn có tiền vốn để chi
dùng hoặc có thể làm giúp người khác kiếm sống. Song cái nghề tú tài quý
hóa này thì có vốn đâu mà chi dùng, cũng chẳng biết tính toán nên cũng
chẳng ai nhờ. Lại không biết gồng nặng gánh nhẹ, làm ngày nào sống ngày
ấy. Các bạn bảo thế thì sao mà không nghèo. Lúc ấy Đại Lai đang buồn rầu
ngồi trong nhà, nhìn bộ mặt võ vàng của vợ, chẳng khác nào kẻ thù, lúc nào
mặt vợ cũng cau có, bởi đã ăn nhờ vợ đã hai ba tháng nay rồi.
Hôm ấy đúng vào lúc không còn một hạt gạo, thanh củi, Vạn thị nói với
chồng:
- Nhà đã hết sạch gạo, anh đi đâu vay mấy đấu gạo ăn tạm hôm nay. Ngày
mai em lấy tiền công khâu giày về thì có thể ăn thêm được mười ngày, anh
tính sao?
Thời Đại Lai đáp:
- Được rồi!
Nói xong anh vội vàng vào bếp, định lấy chậu nước nóng rửa mặt mới đi.
Nào ngờ đâu bếp núc lạnh tanh, nồi niêu lỏng chỏng. Thấytình cảnh ấy anh
vô cùng buồn bã, cắm cúi đi ngay. Vốn là khi nhận lời vợ, Thời Đại Lai
cũng chưa biết sẽ tới nhà ai. Đến khi ra khỏi cửa anh mới sực nghĩ: "Mình
cứ vội vã đi nhưng đi đến nhà ai đây". Anh đứng lại nghĩ một lát. Người dì
của vợ ở ngoài cửa Quảng Nhuận có lẽ hàng tháng nay mình chưa đến,
mượn dì ít tiền hoặc vay dì ít bạc chắc là cũng được thôi." Vừa mới đi được
mấy bước anh lại nghĩ: "Không được, người chồng của dì là người phố xá,
họ giàu mình nghèo, họ sẽ khinh thường, hôm nay đến nếu ông ấy không
cho mượn thì nhục quá". Anh quay trở lại, đứng nghĩ một lát: "Ngoài cửa
Chương Giang năm ngoái có một nhà có con học ta, anh ấy cũng có ăn, thôi
thì mượn anh ta cũng được". Anh vội vàng đi được mấy chục bước lại nghĩ:
"Không được, nhà túng thiếu thì họ mới cho con thôi học, nay lại đến mượn
thì quả là chẳng biết điều một chút nào". Anh lại quay về, vừa đi vừa nghĩ:
