nhiều tác giả
Đoán Án Kỳ Quan
Phạm Tú Châu - Nguyễn Văn Thiệu (Dịch và biên soạn)
Chương 22
Dạo Công Viên Cò Cưa Kháng Cáo, Tất Cả Đều Vô Ích
Trở Về Theo Gia Tô Giáo, Tiếp Tục Kiện Lên Quan
Ở Dương Bối Đầu thành Nhân Hòa, phủ Hàng Châu, Chiết Giang, có một
tú tài rất uyên thâm tên là Ngụy Hoán hiệu Hữu Văn, trạc hơn hai mươi
tuổi. Chàng vốn là người cực kì thông minh, lại rất chuyên cần, thông kim
bác cổ, hạ bút thành thơ. Thấy thời thế ngày càng suy vi, chàng ngày đêm
than vãn, song vốn tính thăng trầm, không thổ lộ ra ngoài, thường viết chữ
"chao ôi” vào khoảng không trung(1), tỏ ý không thể làm sao cứu vãn
được. Có một người bạn học cùng lớp rủ ông đi Đông Dương chơi. Ngụy
Hữu Văn nói:
(1) Nguyên văn là "đốt đốt thư không": viết hai chữ “đốt đốt" (chao ôi) lên
trời. Ân Hạo đời Đường khi bị bãi chức, suốt ngày dùng tay viết hai chữ
vào khoảng không. Có người ngầm theo dõi thấy ông ta chỉ viết bốn chữ
"chao ôi lạ quá" (đốt đốt quái sự). Về sau dùng "đốt đốt thư không" để hình
dung việc xảy ra quá bất ngờ khiến người ta kinh ngạc. Xem Từ điển điển
cố Trung Hoa, NXB Văn hóa - Thông tin, H, 2002.
- Đây là việc rất hay. Song tôi sinh trưởng tại Hàng Châu mà chưa ra khỏi
nhà. Nếu nay muốn ra nước ngoài, thì trước tiên hãy đi hết hai mươi hai
tỉnh trong nước, khảo sát nhân tình phong tục hình thế sông núi các nơi, rồi
hãy ra nước ngoài, như thế mới có ích.
Từ khi có ý định ấy chàng không thiết học hành, hơn nữa gia đình lại giàu
có, cha mẹ đều qua đời, người vợ mới cưới là Mai thị lại thùy mị hiền thục,
rất giỏi thu xếp việc nhà, Hữu Văn rất yên tâm, không phải lo nghĩ gì về
nhà cửa, bèn chọn ngày tốt lên đường. Trước hết tới Thượng Hải, từ
