“Hỡi mọi người, hãy trở dậy đi! Tai hoạ sắp đến rồi! Hãy cứu lấy Thầy
trong khi còn có thì giờ! Tôi sẽ đưa Người đến nước Nga, có một hòn đảo
bí mật trên sông Ôca chỗ tôi…”
Theo ý Apđi, trên hòn đảo bí mật đó ở giữa sông, Thầy có thể được hoàn
toàn an toàn. Tại đó, Thầy có thể đắm mình suy nghĩ về những thăng trầm
của thế giới, và có lẽ ở đấy sẽ nảy sinh một kiến giải mới. Thầy sẽ soi sáng
con đường mới cho nhân loại đi vào chốn thời gian xa xăm và sẽ tặng cho
mọi người một sự hoàn thiện tuyệt mỹ để con đường dẫn đến mục đích
thiêng liêng, mà Thầy tự đảm nhận lấy như một nghĩa vụ hiển nhiên, sẽ
không phải đi qua những biến cố đẫm máu. Con đường ấy sẽ không phải trả
giá bằng những đau đớn và nhục mạ mà Thầy, thật vô lý, sẵn sàng chấp
nhận vì mọi người. Đó là con đường cho sự thật, một sự thật nguy hiểm đối
với những kẻ săn đuổi Thầy, và do đó Thầy bị trừ diệt một cách không
thương tiếc. Chính vì hạnh phúc của những thế hệ tương lai, Thầy đã gánh
chịu cái nghĩa vụ thảm khốc ấy. Đó là nghĩa vụ không tránh khỏi trên con
đường Thầy đã chọn nhằm giải phóng con người khỏi gánh nặng của việc
bản thân họ can dự vào những nỗi bất công từ ngàn xưa. Bởi vì trong những
sự vật tự nhiên thì không hề có bất công. Bất công chỉ tồn tại giữa con
người với nhau và bắt nguồn từ con người.
Tuy nhiên, liệu có thể đạt được mục đích bằng cách phản lịch sử như vậy
không? Liệu có tồn tại hay không niềm tin nào đó rằng bài học này của
Thầy sẽ không bị lãng quên? Mỗi một khi con người theo đuổi mối lợi của
mình, họ sẽ muốn quên Thầy đi. Họ sẽ đè nén và bóp nghẹt lương tâm mình
và sẽ tìm thấy vô số cách biện minh. Họ sẽ bảo, ông ấy dường như buộc
phải dùng cái ác để đáp lại cái ác. Làm sao ngăn chặn được con người –
tinh hoa của sự sáng tạo – khỏi những khát vọng tai hại mà vốn đi liền với
con người cả trong lúc hưng thịnh hay hoạn nạn, cả trong lúc nghèo khổ
hay trong giàu sang tột đỉnh, cả trong lúc nắm quyền lực trong tay hay
không có chút quyền lực gì? Làm sao có thể ngăn chặn được con người –
