“Hòn đảo nhỏ của tôi trên sông Ôca… Thưa Thầy, vậy ai sẽ cứu Thầy
đây?”. Ý nghĩ cuối cùng của anh bừng loé lên rồi tắt hẳn…
Đấy là những làn nước cuối cùng của cuộc đời đã trào đến…
Ánh mắt mờ dần của anh như nhìn thấy một vùng nước lớn, một mặt
nước liền khối bao la vô tận. Nước lặng lẽ nổi cuồn cuộn, và trên mặt nước
là những đợt sóng trắng phau lặng lẽ lướt đi, hệt như những làn tuyết bay là
là trên cánh đồng, không biết từ đâu đến và cũng không biết sẽ lướt đi đâu.
Ngưng ngay trên mép bờ chỉ thấp thoáng của biển cả lặng lẽ ấy, có một hình
người hiện lên mờ mờ trên mặt nước, và Apđi nhận ra ngay người ấy – đó
là bố anh, thầy trợ tế Calixtơratốp. Và đột nhiên, nghe thấy giọng thời trẻ
của chính anh – giọng anh đọc cho bố nghe lời cầu nguyện yêu thích của
ông về con tàu bị đắm, hệt như vào thời thơ ấu của anh, lúc anh đứng cạnh
chiếc piano cũ ở nhà. Nhưng chỉ có điều là giờ đây, khoảng cách giữa hai
bố con anh thật lớn lao và giọng thời trẻ của anh ngân vang đầy cảm hứng
trên khắp khoảng không gian bao la của thế giới:
“Trời mới rạng sáng và thế giới còn yên ngủ…
… Người là Đấng Giàu Lòng Thương, là Đấng Nhân Từ, là Đấng Chính
Nghĩa, Người hãy tha thứ cho con vì con lúc nào cũng làm phiền Người.
Nhưng trong lời cầu nguyện của con không có một chút tư lợi nào – con
không cầu xin một chút lạc thú trần thế nào và không van nài được kéo dài
cuộc đời con. Con sẽ chỉ không ngừng kêu cầu Người cứu vớt linh hồn
chúng sinh mà thôi. Người là Đấng Rộng Lòng Bao Dung, xin Người đừng
để mặc chúng con trong cảnh dốt nát, xin Người chớ cho phép chúng con
kiếm cách biện minh cho mình về việc cái thiện và cái ác lẫn lộn nhau trên
đời này. Xin Người hãy ban trí óc sáng suốt cho loài người. Còn về bản
thân con thì con không dám mơ mộng cầu xin gì hết. Con không sợ chấp
nhận một cách xứng đáng bất kỳ kết cục nào – dù phải đau khổ dưới địa
ngục hay được bước lên vương quốc bao la vô tận. Số phận đó của chúng
