Apđi dần dần biết rằng Pêtơrukha làm việc ở đâu đó tại những công
trường khác nhau, nhưng cứ đến mùa hè lại đi đến những miền ven
Môiuncumư. Gã biết những chỗ mọc nhiều anasa. Gã bảo là ở đấy, nhất là
trong các khu hẻm, anasa mọc vô thiên lủng, đủ dùng cho cả thế giới. Ở nhà
gã chỉ còn bà mẹ già lụ khụ, lại nghiện rượu. Anh em thì tản mát khắp nơi,
người lên miền ngoại Cực Bắc, người đi xây dựng đường ống dẫn hơi đốt.
Những kẻ tội nghiệp ấy, theo cách nói của gã, phải kiếm ăn hoặc là trong
giá rét, hoặc là những bầy muỗi đen đặc. Còn gã chỉ cần dạo chơi một lần
đến vùng Á châu dân mắt hiếng này thôi là suốt năm tha hồ sống nhàn nhã.
Cậu bạn đường Lenca của gã thì tình hình gia đình còn tồi tệ hơn nữa. Cậu
ta không biết mặt mẹ, được đưa vào nhà trẻ sơ sinh. Khi cậu ta lên ba, có
một thuyền trưởng tàu viễn dương ở Murmanxcơ – ông ta thường đi Cu Ba
– cùng với bà vợ đến trại trẻ và làm mọi thủ tục nhận cậu ta làm con nuôi.
Ông bà ta không có con. Năm năm sau mọi việc đều tan thành mây khói.
Vợ người thuyền trưởng bỏ đi Lêningrát cùng một người đàn ông khác.
Ông ta bắt đầu uống rượu, chuyển sang làm công việc ở cảng. Lenca học ở
trường một cách chểnh mảng, lúc thì sống với bà cô của viên thuyền
trưởng, lúc thì sống với anh trai ông ta làm nghề kế toán mà bà vợ người
này thì thật tàn ác. Cái vòng lẩn quẩn ấy khiến cậu ta đâm cứng đầu cứng
cổ, lúc nào cũng cáu kỉnh. Cậu ta liền vĩnh viễn rời bỏ người thuyền trưởng
kia và trú ngụ tại nhà một thương binh trước kia là thủy thủ tàu ngầm, một
con người cô độc, tốt bụng, nhưng không có ảnh hưởng gì đối với cậu ta.
Cậu ta muốn sống thế nào thì sống, muốn đi đâu cứ việc đi, muốn trở về thì
trở về. Và thế là Lenca đã đi kiếm anasa đến mùa thứ hai. Hơn nữa, cậu ta
hình như đã đam mê chất độc này, vậy mà cậu ta mới mười sáu tuổi và cả
cuộc đời ở phía trước…
Apđi phải gìm mình lắm mới không phản ứng lại tất cả những chi tiết
đáng phẫn nộ như vậy bởi vì anh tự đặt cho mình nhiệm vụ là hiểu cho
được bản chất của những hiện tượng này, những hiện tượng đang thu hút
