trong số đó, và giúp bằng sự tham gia kinh nghiệm bản thân chứ không phải
bằng những lời giáo huấn, trách móc hoặc lên án. Anh muốn chứng minh
cho họ rằng chỉ có thể thoát ra khỏi tình trạng nguy hại này thông qua sự
phục hưng của bản thân, và theo ý nghĩa đó thì mỗi người trong bọn họ sẽ
phải thực hiện một cuộc cách mạng ít ra trong phạm vi tâm hồn mình.
Nhưng lại một lần nữa, anh không ngờ được là sẽ phải trả giá đắt như thế
nào cho những ý tưởng mơ mộng hão huyền như vậy.
Anh còn trẻ quá, nhưng đâu phải chỉ vì anh còn trẻ quá… Trong chủng
viện, anh đã từng nghiên cứu sự tích chúa Giêsu. Anh đã thầm gánh chịu
nỗi đau khổ của Người trên vai mình tới mức òa lên khóc nức nở khi đọc
đến đoạn Giuđa phản bội Người trong khu vườn Hepximania! Ôi, anh thấy
thế giới dường như sụp đổ khi chúa Giêsu bị đóng đinh câu rút trong cái
ngày nóng nực đó, trên đỉnh Sọ đó! Nhưng vào quãng thời gian ấy, người
thanh niên non nớt chưa nghĩ được như thế này: phải chăng trên đời có tồn
tại một qui luật mà theo nó, những người bị cuộc đời trừng phạt nhiều nhất
chính là những đứa con ưu tú của mình vì những tư tưởng trong sạch nhất
và những động cơ cao quý nhất? Có lẽ cũng nên suy nghĩ thế này: phải
chăng đấy là hình thức tồn tại và phương thức chiến thắng của những tư
tưởng như vậy? Phải chăng đúng là như vậy? Phải chăng chính đó là giá trị
của chiến thắng như vậy?
Ngay từ lúc đầu, anh đã có lần trao đổi về vấn đề này với Vichto, người
mà anh không bao giờ dám xưng hô suồng sã tuy tuổi hai bên chỉ xấp xỉ
nhau. Câu chuyện này diễn ra trước khi Apđi quyết định cắt đứt quan hệ với
chủng viện.
– Tôi biết nói gì bây giờ đây? Anh thấy đấy, cha non choẹt của tôi ạ. Xin
anh đừng giận vì đôi khi tôi gọi anh là cha non choẹt, nhưng cái tên gọi ấy
mới chính xác làm sao – Vichto trầm ngâm nói khi họ ngồi uống trà ở nhà
anh. – Anh nhất định sẽ rời bỏ chủng viện và thế nào anh cũng bị giáo hội
