đời hơn ở con người và một tuổi thọ thuận lợi cho kinh nghiệm cá thể. Vậy
cho nên cũng hiến có những con người, hơn là những con ma mút được
nhận ở cuộc sống một bài học đã lâu bền lại phong phú. Naoh nhận thấy ở
người bạn khổng lồ của mình, được một cuộc sống dài lâu đã giữ nguyên
vẹn sức lực, sức dẻo dai và trí nhớ, mắt, tai và mũi vẫn giữ nguyên sức trẻ,
ở nó có một trí thông minh cao hơn cả Goun mà những hồi ức thì rất rộng
nhưng khớp xương thì đã cứng đờ, cử chỉ thì chậm chạp và chệch choạng,
tai nghễnh ngãng và mắt mờ...
Trong khi ấy, bầy ma mút tiếp tục xuôi dòng Sông Lớn và đường chúng
đi đã bắt đầu tách dần con đường sẽ đưa những người Oulhamr về với bầy.
Bởi vì con Sông Lớn, thoạt đầu đi theo hướng bắc, cứ chếch dần về phía
đông và sắp chuyển theo phía nam. Naoh có ý lo ngại. Trừ phi bầy thú vui
lòng bỏ con đường đi theo bờ sông, không thì phải từ giã chúng. Và, cũng
đã là một nếp quen rất êm dịu được sống cùng những bạn đường đồ sộ và
phóng khoáng ấy. Sau bao nhiêu yên ổn, những cảnh cô đơn càng thấy có
vẻ hung dữ hơn lên. Xa xa kia, dưới trời thu nặng hạt mưa, trong rừng sâu
đầy thú dữ; trên đồng cỏ mênh mông thối ruỗng, rồi đây ngày và đêm chỉ có
cạm bẫy và rình rập, sự bạo tàn của thiên nhiên và sự thâm hiểm của thú dữ.
Một buổi sáng, Naoh dừng lại trước con ma mút đầu đàn và nói:
- Con trai Báo đốm đã kết thân với bầy ma mút. Trái tim anh ta đã rất hài
lòng với các bạn. Anh ta còn muốn đi theo các bạn không biết bao nhiêu
mùa nữa. Nhưng bây giờ anh ta phải trở về gặp lại Gammla bên bờ Đầm lầy
lớn. Con đường của anh ta là ở phía bắc và về phía tây. Vì sao bầy ma mút
không muốn xa rời bờ sông!
Anh đứng tựa vào một chiếc ngà của con ma mút, con vật, linh cảm được
sự bối rối và tầm quan trọng những ý đồ của anh, lắng nghe anh, không
động đậy.
Sau đó, nó khẽ lắc lư cái đầu nặng nề, rồi nó lại bước đi để dẫn dắt bầy
đàn tiếp tục men theo bờ sông. Naoh nghĩ rằng đó là câu trả lời của con thú
