ĐÔI BẠN CHÂN TÌNH - Trang 179

Trong một tu viện y trông thấy người ta đang vẽ một bức bích họa, y dừng
lại ngắm rất lâu. Người ta vẽ lên tường một cuộc khiêu vũ của ma quỷ; một
bộ xương nhợt nhạt vừa nhảy múa vừa kéo loài người xuống mồ; nó đưa
xuống mồ tất cả mọi người, vua chúa, giám mục, trưởng tu viện, công hầu, y
sinh, nông dân, binh sĩ, không thiếu một ai; trong lúc ấy những bộ xương cử
nhạc, chơi nhạc khí bằng những cái xương rỗng. Haỉ mắt hiếu kỳ của
Goldmund hau háu hút lấy những hình ảnh ấy. Đấy là một bạn họa sĩ đã rút
được một bài học của cảnh tượng chết dịch hạch mà y đã chứng kiến và thét
vào tai ta bài thuyết pháp về cái chết không thể tránh được. Bức ảnh vẽ
khéo, bài thuyết pháp cũng hay, cái nhìn của người bạn không quen này
không đến nỗi saỉ và hắn diễn tả không đến nỗi vụng, bức họa vang lên như
tiếng xương đụng nhau và làm dựng tóc gáy. Nhưng đó không phải cái gì
Goldmund trông thấy, y không sống những cái đó. Bức họa nói lên cái chết
không thể tránh được, sự khắc nghiệt của nó như một định mệnh. Y muốn
đòi hỏi cái gì khác, bài hát man rợ của tử thần có tiếng vang khác trong tâm
hồn y. Bài hát ấy không làm y nghĩ đến tiếng xương đụng nhau kêu khô
khan và nhức nhối, bài hát ấy dịu dàng, quyến rũ hơn; đó là tiếng hát của mẹ
ru cho con bú. Cái chết đặt tay vào cuộc đời không phải chỉ dùng tiếng chua
chát hay tiếng cổ võ mà người ta vẫn thường nghe, nhưng nó cũng dùng một
bản nhạc êm ái sâu sắc, âm nhạc mùa thu, âm nhạc sung túc; dưới sự ám ảnh
của cái chết, ngọn đèn nhỏ của cuộc đời cháy sáng hơn và thân mật hơn. Đối
với một người chiến sĩ, một ông quan tòa hay một người đao phủ, cái chết
có thể hiện ra bộ mặt một người cha nghiêm khắc, nhưng đối với y, cái chết
có thể là một người mẹ hay người tình, tiếng gọi của nó là một cử chỉ âu
yếm quyến rũ, bàn tay nó đặt lên ta làm rung động yêu thương.
Sau khi đã ngắm bức họa khiêu vũ của ma quỷ và tiếp tục lên đường,
Goldmund càng thêm ý muốn về gần thầy, trở lại sáng tác nghệ thuật.
Nhưng đi đến đâu y cũng phải dừng lại nhìn những hình ảnh mới, thâu thập
những kinh nghiệm mới; y thở không khí nặng tử khí, đến đâu y cũng mất
một giờ hay một ngày để giúp đỡ mọi người vì thương hại hay hiếu kỳ. Ba
ngày liền y đem theo một đứa trẻ nhà quê độ năm, sáu tuổi gần chết đói, đứa
bé khóc mếu, y phải cõng nó lên lưng hàng mấy giờ, y khổ sở với nó mà