ĐÔI BẠN CHÂN TÌNH - Trang 199

có lẽ có những người sống định cư mà trái tim không bị khô héo vì thiếu tự
do và nguy nan. Có thể có lắm, nhưng y chưa được chứng kiến bao giờ.
Hình như đời sống người ta dựa trên cái gì có tính chất nhị nguyên, cái gì
tương phản nhau. Người ta là đàn ông hay là đàn bà, sống lang thang hay
sống định cư, thiên về lý trí hay thiên về tình cảm; không đâu là không có
cái nhịp thở ra hít vào đó, người ta không thể vừa là đàn ông lại vừa là đàn
bà, hưởng cả tự do lẫn trật tự, vừa sống cuộc đời bản năng lại vừa sống cuộc
đời lý trí. Người ta luôn luôn phải mất cái nọ thì mới được cái kia, mà cái nọ
cũng quý giá và đáng thèm muốn như cái kia. Đàn bà được hậu đãi trong
lãnh vực này hơn cả: thiên nhiên đã đào tạo ra họ cách nào để thú vuỉ tự nó
có kết quả thực sự, là đứa con sinh ra từ một khoái lạc ái tình. Còn như đàn
ông, sự sinh con đã được thay thế bằng những tham vọng muôn thuở. Trời
sinh ra như vậy là độc ác hay ghét bỏ loài người? Trời lại diễu cợt sự nghiệp
sáng tác của Trời hay sao, trời lấy làm khoan khoái vì sự khốn đốn của
chúng ta chăng? Không, ông Trời không thể dữ tợn được vì ông đã sinh ra
hươu nai, cá và chim, rừng, hoa và bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Nhưng có
một vết nứt rạn trong sự nghiệp sáng tạo của ông, hoăc là sự nghiệp bất toàn
và bất thành, hoặc là ông dùng đến cái hư không, đến hoài vọng luôn luôn
tiến tới của loài người để tạo ra những nét đặc biệt của nhân loại, hoặc là
nhân loại hiện ra như ta biết là vì tội nguyên thủy của con người, là vì kẻ thù
sinh ra vậy. Nhưng tại sao sự ham muốn mãnh liệt đó và sự bất toàn đó lại là
một tội lỗi? Có phải nhờ sự ham muốn và sự bất toàn đó mà con người tạo ra
tất cả cái gì cao đẹp và thánh khí để kính dường Thượng Đế và báo ơn trên?
Y nghĩ đến người tình mà sung sướng, y sung sướng mà nghĩ đến đêm hôm
trước. Muốn thực hiện được hạnh phúc trong đêm ấy, muốn thỏa mãn được
người đàn bà tuyệt điệu ấy, y phải mất một đời người chứ ít sao, y phải được
đàn bà huấn luyện bao nhiêu, y phải lang thang chịu bao đau khổ, phải đi
suốt đêm trên tuyết, phải học cách thân thuộc và yêu mến loài vật, hoa cỏ,
cây cối, nước non, chim cá, ong bướm. Y phải có cảm quan bén nhạy trong
khoái lạc và nguy nan, phải nhịn hết thú vui gia đình, phải có sẵn một thế
giới hình ảnh tích lũy từ nhiều năm dưới đáy tâm hồn. Đời sống y còn là