3
Tình bạn giữa Narziss và Goldmund thật là kỳ lạ. Ít ai lại muốn có tình bạn
như thế và thỉnh thoảng người ta có cảm tưởng như chính hai người cũng
không thích như vậy.
Narziss – nhà tư tưởng – là người khổ tâm vì tình bạn ấy trước tiên. Ðối với
anh cái gì cũng phải có suy tưởng, kể cả tình yêu nữa. Anh không được cái
sung sướng nghe theo tâm tình mà không suy nghĩ đắn đo. Trong tình bạn
này anh là người chủ động, từ lâu chỉ có mình anh ý thức được tình bạn đó
sẽ đi đến đâu, có tầm mức quan trọng thế nào, có ý nghĩa gì. Từ lâu anh vẫn
thấy cô đơn trong tình bạn, anh biết rõ bạn anh chỉ thực là bạn anh khi anh
bộc lộ cho y biết bản chất thâm sâu của y thế nào. Goldmund thản nhiên và
cởi mở, y thân mật sốt sắng với cuộc đời mới, không nghĩ gì sâu xa. Narziss
tiếp nhận cuộc gặp gỡ may mắn với một ý thức trách nhiệm đầy đủ.
Đối với Goldmund, trước hết là sự giải thoát, sự thư thái. Gặp gỡ một người
con gái, nhận cái hôn của nó, sự kiện ấy khơi dậy đồng thời dập tắt nhu cầu
thương yêu của tuổi xuân không hy vọng tìm thấy lại. Trong thâm tâm y
cảm thấy thế, cuộc đời bấy lâu nay y thường mơ tưởng, tất cả cái gì y tin
tưởng, tất cả cái gì sẽ là mục đích để mình hiến dâng đời mình, tất cả đã bị
đào bẩy đến gốc rễ vì cái hôn của đứa con gái bên cửa sổ, vì khóe mắt trầm
ngâm của nó. Cha y đã dành cho y một đời sống nhà tu, y cương quyết theo
hướng ấy, y hướng tất cả nhiệt tâm của sự hứng khởi ban đầu về một lý
tưởng khổ hạnh và hào hùng, bởi vậy y cảm thấy rõ đàn bà nguy hiểm cho y,
kẻ thù và con quỷ hãm hại y là ở người đàn bà; từ khi y thoáng gặp đàn bà, y
thấy tiếng gọi của xác thịt thứ nhất, y nhận tiếng chào đón của người đàn bà
muôn thuở. Bây giờ trời đã ném cho y miếng ván để y bám lấy mà thoát,
trong lúc tuyệt vọng sâu xa nhất, tình bạn đã đến với y để mở ra một vườn
hoa tươi thắm cho y ước muốn, một bàn thờ cho y sùng bái. Y có thể yêu
mến không tội lỗi, hiến dâng trọn thân mình, cởi mở trái tim mình cho một
người bạn hơn tuổi, khôn ngoan hơn, thay thế sự ham muốn xác thịt bùng
cháy nguy hiểm bằng ngọn lửa hy sinh cao quý để siêu hóa tình thương.
