ĐÔI BẠN CHÂN TÌNH - Trang 53

con cá, nó thoáng gợi lên tất cả sông ngòi trên trái đất, tất cả nước nôi mát
rượi, biển của Homère và con sông mà Thánh Pierre đã đi trên mặt nước,
hay là có khi một chỗ biến thành con chim con, cong đuôi, dựng lông, phồng
cổ, cười và bay đi. Chắc anh không đếm xỉa đến những chữ ấy, nhưng tôi
bảo cho anh biết, Thượng Đế viết ra cuộc đời bằng những chữ ấy đó.”
Narziss buồn rầu mà rằng:
“Trái lại, tôi kể nhiều đến những chữ ấy, đó là những chữ có phù phép,
người ta có thể dùng những chữ ấy để để trừ ma quỷ. Nếu để thực hiện tiến
bộ khoa học thì chữ đó không đáng quan trọng. Trí khôn cần cái gì vững
chắc, nó chỉ chắc bằng ở ký hiệu, nó thích cái gì đã thành hình rồi, nó không
thích cái gì đang thành hình, nó thích cái có thực chứ không phải cái có thể
có. Nó không chấp nhận được một chữ ô-mê-ga trở thành con rắn hay con
chim. Trí khôn không thể sống trong thiên nhiên, chỉ sống trước mặt thiên
nhiên như cái gì trái với thiên nhiên. Bây giờ chú đã tin tôi chưa? Tôi bảo
chú không bao giờ thành nhà bác học được.”
“Hẳn rồi.” Goldmund đã tin anh từ lâu, về điểm ấy thì y đồng ý.
“Tôi không đến nỗi mê mẩn vì đi xin trí khôn của anh, trí khôn và khoa học
đối với tôi cũng như chuyện cha tôi đó, tôi tưởng rằng tôi yêu ông lắm,
giống ông lắm, những lời ông nói với tôi đều là lời phúc âm. Nhưng mẹ tôi
vừa trở lại với tôi thì tôi chợt hiểu thế nào là tình yêu, bên cạnh hình ảnh mẹ
tôi, hình ảnh cha tôi bỗng trở nên nhạt nhẽo, cau có gần như đáng ghét. Bây
giờ tôi có khuynh hướng coi cái gì thuộc về trí tuệ như là về phần cha tôi,
thiếu hẳn ý nghĩa của mẹ và tôi có ý chê bai.”
Y pha trò nhưng không làm cho bạn y khỏi buồn. Narziss yên lặng ngắm y,
vẻ nhìn của anh như một cái vuốt ve. Rồi anh nói: “Tôi hiểu chú lắm, bây
giờ không còn phải bàn bạc gì nữa, chú đã tỉnh rồi và chú cũng biết là chúng
ta khác nhau, sự khác nhau giữa người giống cha và người giống mẹ, sự
khác nhau giữa linh hồn và trí tuệ. Chẳng còn bao lâu chú sẽ nhận thấy được
sống trong nhà tu, ước vọng làm thầy tu của chú chỉ là sự lầm lẫn, đó chỉ là
sáng kiến của ông thân sinh ra chú muốn chuộc lỗi của mẹ chú, hay có lẽ chỉ
để trả thù bà mà thôi. Hay là chú còn tưởng ra số mệnh của chú là ở lại tu
viện suốt đời?”