“Có chuyện gì vậy?”, tôi hỏi người bên cạnh. “Tôi không biết”, anh ta
nói, “nhưng hãy giúp tôi nhấc thằng bé lên xem sao.” Tôi giúp anh ta nâng
đứa nhỏ anh đang bế lên vai. “Con có thấy gì không?”, anh ta hỏi đứa trẻ.
“Dạ có.”
“Họ đang làm gì vậy?”
“Họ đang bắt bọn mọi ấy quỳ xuống. Rồi họ sẽ làm gì chúng?”
“Bố không biết. Hãy chờ xem”
Chậm rãi và mạnh bạo, với tất cả sức lực của mình, tôi quay người và bắt
đầu chen ra ngoài. “Xin lỗi… xin lỗi…”, tôi nói. “Nóng quá, tôi sắp bệnh
mất.”
Lần đầu tiên tôi thấy nhiều người ngoái lại, những ngón tay chỉ trỏ.
Tôi phải quay trở lại phòng giam của mình. Chỉ là chuyện nhỏ, nó sẽ
không ảnh hưởng gì, thậm chí chẳng ai thèm để ý tới. Tuy nhiên, vì bản
thân mình, chỉ vì quyền lợi cá nhân, tôi phải trở lại căn phòng tối tăm lạnh
lẽo và khóa cửa lại, bẻ cong chìa khóa và bịt tai lại trước mọi âm thanh của
sự khát máu nhân danh lòng yêu nước rồi mím chặt môi và không bao giờ
lên tiếng nữa. Mà biết đâu, có thể tôi đã không công bằng với những đồng
bào cùng thị trấn, có thể chính phút giây này người thợ sửa giày đang ở nhà
khui thùng rượu cuối cùng, hát ư ử một mình và say sưa tận hưởng. Có thể
những bà nội trợ đang bóc vỏ đậu trong bếp, kể chuyện để giữ yên đám con
cái hiếu động của mình. Biết đâu cánh nông dân vẫn đang thong thả tính
chuyện sửa sang mương nước. Nếu vẫn còn những người dân như thế, thật
đáng tiếc là tôi không biết họ. Ngay lúc này, khi tôi sắp bước ra khỏi đám
đông, điều quan trọng hơn hết là không bị vấy bẩn bởi sự tàn bạo sắp sửa
xảy ra và không tự đầu độc chính mình bởi sự căm ghét bất lực với bọn thủ
phạm. Tôi không thể cứu được các tù nhân, vậy thì cứ để tôi tự cứu lấy
chính mình.
Nếu điều đó được nói ra và nếu trong tương lai xa, có ai đó hứng thú
muốn tìm hiểu về cuộc sống của chúng tôi, chí ít hãy để họ kết luận rằng
