Tôi hỏi lại một cách ngớ ngẩn rằng “Anh có biết tại sao họ đào ngũ
không?” “Không”, anh ta trả lời. Bọn họ được đối xử công bằng, mọi người
đều được đối xử như nhau, nhưng dù sao họ cũng chỉ là lính nghĩa vụ...”
Anh ta nhún vai. “Họ lẽ ra nên đào ngũ sớm hơn”, tôi gợi ý. “Vùng quê
xung quanh đây không hề mến khách. Nếu bây giờ vẫn chưa tìm được chỗ
ẩn náu, thì có lẽ họ đã chết rồi.”
Chúng tôi nói về lũ mọi. Anh ta tin rằng trong một đoạn hành trình, anh
ta đã bị lũ mọi theo đuôi từ xa, anh ta bảo thế. “Anh có chắc chúng là lũ
mọi không?”, tôi hỏi. “Còn có thể là ai khác chứ?”, anh ta đáp. Hai đồng
đội của anh ta tán thành điều đó.
Tôi thích nhiệt huyết nơi chàng trai trẻ này cũng như sự quan tâm của
anh ta tới diện mạo mới của vùng biên giới. Chiến tích của cậu ta trong việc
đưa quân đến vào cái mùa khắc nghiệt này thật đáng khen ngợi. Khi những
người đi cùng viện cớ đã quá trễ và cáo từ, tôi nài ép cậu ta ở lại. Quá nửa
đêm, chúng tôi vẫn ngồi nói chuyện và uống rượu. Tôi nghe những tin tức
mới nhất từ thủ đô, nơi đã rất lâu tôi không được thấy. Tôi kể cho anh ta về
một vài nơi mà tôi vẫn hồi tưởng với nỗi nhớ mong. Các khu vườn có lều
che nơi nhạc công trình diễn trước những đoàn người đang tản bộ và tiếng
chân người lạo xạo trên thảm lá dẻ mùa thu, một cây cầu mà tôi nhớ rằng từ
nơi ấy người ta có thể thấy bóng trăng phản chiếu trên mặt nước gợn sóng
quanh những bức tường như một đóa hoa thiên điểu.
“Có tin đồn trong Bộ chỉ huy của lữ đoàn”, anh ta nói, “rằng sẽ có một
cuộc tổng tiến công đánh tan lũ mọi vào mùa xuân để đẩy lùi chúng khỏi
vùng biên giới về lại vùng rừng núi”.
Tôi thấy tiếc vì phải cắt ngang dòng hồi ức. Không muốn kết thúc buổi
tối với một cuộc cãi vã ồn ào, tuy thế, tôi vẫn đáp lại, “Tôi chắc rằng nó chỉ
là tin đồn. Họ không thể có ý định nghiêm túc với việc đó. Lũ người mà
chúng ta gọi là bọn mọi sống nay đây mai đó, di cư giữa những vùng trũng
thấp và cao nguyên hàng năm, đó là lối sống của chúng rồi. Chúng sẽ
không bao giờ chịu bị dồn lại sống co cụm trong vùng núi.”
