Chúng chết từ cách đây rất nhiều năm, khi nước ngầm rút xuống sâu tới
mức rễ không thể vươn tới được.
Chúng tôi dỡ hàng từ lưng lũ ngựa thồ và bắt đầu đào. Khi đào được hai
bộ, chúng tôi chạm vào một lớp đất sét cứng màu xanh. Dưới nữa là lớp
cát, và sau đó là một lớp đất sét khác, rõ ràng là rất dẻo. Đến độ sâu bảy bộ,
tim tôi đập dồn dập và tai thì ù đi, tôi phải bỏ qua lượt đào của mình. Ba
người đàn ông tiếp tục cặm cụi xúc đất ra khỏi cái hố và bỏ vào cái lều vải
buộc bốn góc.
Ở độ sâu mười bộ, nước bắt đầu ngập quanh chân họ. Nước ngọt và
không có dấu hiệu của muối. Chúng tôi mỉm cười rạng rỡ với nhau. Nhưng
nước gom lại rất chậm và đất hai bên thành hố phải được xúc ra liên tục khi
họ đào sâu xuống. Tới gần chiều muộn, chúng tôi mới có thể vét sạch phần
nước lợ trong hồ và rót đầy nước ngọt vào những cái túi da. Khi màn đêm
sắp buông xuống, chúng tôi hạ cái thùng vào giếng và cho lũ ngựa uống
nước.
Trong khi đó, sẵn có một lượng lớn gỗ bạch dương, đám đàn ông đã đào
hai cái bếp lò nhỏ đấu lưng vào nhau trong lớp đất sét và chất gỗ đốt một
đống lửa ở trên để nung khô đất sét. Khi lửa tắt bớt, họ có thể cời thêm than
vào trong cái bếp lò và bắt đầu nướng bánh mì. Cô gái đứng nhìn họ làm,
dựa người trên mấy cây nạng mà tôi đã cột chặt vào những miếng gỗ tròn
để giúp cô đi trong cát. Trong sự tự do và thoải mái của một ngày tốt lành
và hứa hẹn được nghỉ ngơi như hôm nay, mọi người bắt đầu trò chuyện tự
nhiên. Cánh đàn ông đùa giỡn với cô gái và khơi nguồn tình bạn giữa họ.
“Tới đây ngồi đi, xem đàn ông chúng tôi nấu nướng ra sao!” Cô mỉm cười
đáp lại họ cùng với cử chỉ nâng cằm lên, mỗi mình tôi biết rằng cô đang cố
để nhìn rõ hơn. Một cách thận trọng, cô ngồi xuống bên cạnh họ cùng
hưởng hơi ấm từ những cái lò đất sét.
Ngồi một mình trong mép lều, cách xa cái lò và tránh gió lạnh với một
cái đèn dầu nhấp nháy bên cạnh, tôi vừa lắng nghe vừa ghi lại những sự
kiện trong ngày vào sổ nhật trình. Mọi người vẫn tiếp tục bông đùa bằng đủ
thứ ngôn ngữ bồi nơi vùng biên, và cô ấy không bỏ sót từ nào. Tôi ngạc
