toáng lên xem nào. Nhưng nghĩ ngợi một tí, hắn lại bảo: kêu lên cũng
không nước gì! Lão Bá vừa nói một tiếng, bao nhiêu người đã ai về nhà
nấy, hắn có lăn ra kêu nữa, liệu có còn ai ra? Vả lại bây giờ rượu nhạt rồi,
nếu lại phải rạch mặt mấy nhát nữa thì cũng đau. Thôi cứ vào! Vào thì vào,
cần quái gì. Muốn đập đầu thì vào ngay giữa nhà nó mà đập đầu còn hơn ở
ngoài. Cùng lắm, nó có giở quẻ, hắn cũng chỉ đến đi ở tù. Ở tù thì hắn coi
là thường. Thôi cứ vào.
Vào rồi, hắn mới biết những cái hắn sợ là hão cả. Bá Kiến quả có ý
muốn dàn xếp cùng hắn thật. Không phải cụ đớn, chính thật cụ khôn róc
đời, thứ nhất sợ kẻ anh hùng, thứ nhì sợ kẻ cố cùng liều thân. Chí Phèo
không anh hùng, nhưng nó là cái thằng liều lĩnh. Liều lĩnh thì còn ai thèm
chấp! Thế nào là mềm nắn rắn buông? Cái nghề làm việc quan, nếu nhất
nhất cái gì cũng đè đầu ấn cổ thì lại bán nhà cho sớm. Cụ vẫn bảo Lý
Cường như thế đấy. Vũ dũng như hắn mà làm lý trưởng là nhờ có cụ. Cụ
mà chết đi rồi, "chúng nó" lại không cho ăn bùn.
Tiếng vậy, làm tổng lý không phải việc dễ. Ở cái làng này, dân quá hai
nghìn, xa phủ xa tỉnh, kể ăn thì cũng dễ ăn nhưng không phải hễ mà làm lý
trưởng rồi thì cứ việc ngồi mà khoét. Hồi năm nọ, một thầy địa lý qua đây
có bảo, đất làng này vào cái thế "quần ngư tranh thực", vì thế mà bọn đàn
anh chỉ là một đàn cá tranh mồi. Mồi thì ngon đấy, nhưng mà năm bè bảy
mối, bè nào cũng muốn ăn. Ngoài mặt thì tử tế với nhau, nhưng thật ra
trong bụng lúc nào cũng muốn cho nhau lụn bại để cưỡi lên đầu lên cổ.
Ngay thằng Chí Phèo này đến đây sinh sự biết đâu lại không có thằng nào
ẩy đến? Nếu cụ không chịu nhịn, làm cho to chuyện có khi tốn tiền. Cái
nghề quan bám thằng có tóc, ai bám thằng trọc đầu? Bỏ tù nó thì dễ rồi;
nhưng bỏ tù nó, cũng có ngày nó được ra, liệu lúc ấy nó có để mình yên
không chứ? Cụ phải cái vụ thằng Năm Thọ, mãi đến giờ vẫn chưa quên.
Năm Thọ vốn là một thằng đầu bò đầu bướu. Hồi ấy, Bá Kiến mới ra
làm lý trưởng, nó hình như kình nhau với lão ra mặt; Lý Kiến muốn trị
