chuối, quả mít liền kề ngay với giậu nhà anh, anh cũng mặc thây, không hề
có cái tính tắt ma, tắt mắt. Nói cho phải, thì anh cu Lộ ăn ở phân minh lắm.
Bởi vậy kẻ trên, người dưới, hàng xóm láng giềng ai cũng mến...
Họ đạo Lưu An có tất cả chừng sáu chục suất đinh. Sáu mươi suất
đinh tập họp lại với nhau, thành một làng nhỏ trong cái làng to. Trừ những
việc sưu thuế, tạp dịch là những việc họ cùng chịu chung với dân lương,
còn thì giáo dân nhất nhất cái gì cũng theo ước lệ riêng. Họ ăn họp, khao
vọng riêng với nhau, đặt ra những tước vị riêng. Ông trùm bên họ, cũng
như người lý trưởng bên dân. Dưới ông trùm, đến ông quan giáo, trông coi
việc dạy trẻ học kinh. Sau cùng đến ông sơ, tức là những ông đã đỗ bằng
Sơ học yếu lược, và đã nộp lệ và làm rượu trình bằng. Đây là hạng quan
viên. Bởi làm người đàn anh bên họ đạo, không quá nặng nề, tốn kém như
làm ông lý ông phó bên dân lương, nên đến già nửa người trong họ là quan
viên. Chỉ còn hơn vài chục trai em. Bởi vậy bọn trai em cứ phải đi phu
choanh choách. Đã có quan viên, có trai em, tất cũng phải có một thằng mõ
nữa cho đủ bộ. Nhưng tìm đâu ra mõ? Người bên lương tất không ai chịu
làm mõ cho bên đạo. Mà người bên đạo thì ai chịu làm mõ ngay trong họ
mình? Các cụ bèn nghĩ ra một cách. Người mõ không gọi là mõ nữa. Các
cụ gọi là lềnh. Lềnh chuyên việc quét dọn nhà thờ, và đi mời họ mỗi khi có
ăn uống hay hội họp. Đi mời từng nhà một, chứ không cần phải rao. Mỏi
chân một tí nhưng không xấu hổ. Họ sẽ cắt lượt các trai em ra làm lềnh mỗi
người ba năm. Người lềnh được ngồi ngang với trai em khác, và hết hạn
rồi, nếu có tiền hay tài cán, muốn làm quan viên, vẫn được. Như vậy thì
cũng chẳng có gì là mất giá trị. Đến lần, đến lượt thì làm, ai cũng làm...
Nhưng một năm xưa, một tên vô gia cư, chẳng biết quê quán nơi đâu,
đem một con vợ theo đến trú ngụ ở làng này. Vợ chồng đi làm thuê, làm
mướn kiếm ăn. Chúng ở nhờ nhà bà lão mù, bán thuốc cam, sài, ghẻ, lở bên
cạnh chợ. Một hôm, chẳng may người vợ chết. Cả hai vợ chồng cũng chưa
vào làng. Vậy cố nhiên là làng không chịu chôn cho. Hàng xóm cũng nhất
định không chôn. Họ còn hạch sách nọ kia, toan làm rầy rà cho người
