cũng không. Bây giờ người đàn bà lại ngồi đây. Ánh lửa hồng hắt lên
khuôn mặt trái xoan điểm một cái miệng nhỏ rất thanh và đôi mắt lá răm
hơi xếch. Người ta nghĩ đến những nàng công chúa Đông phương, đẹp lặng
lẽ và bí mật. Đêm khuya vắng lặng, giữa những người mệt ngủ ngáy khò
khò người đàn bà thức một mình, ngồi coi đống lửa. Lạnh quá không ngủ
được hay là ý muốn săn sóc đến giấc ngủ ấm áp của những người khách lạ?
Lửa chập chờn. Ánh lửa đỏ vờn nhau với những miếng tối lung linh. Tôi
thấy buồn, nhơ nhớ, chẳng hiểu nhớ ai và buồn vì sao.
20-10-1947. - Sáng sớm thức dậy đã thấy ông ké ra máng nước đầu
nhà, lấy nước vào đun cho chúng tôi rửa mặt. Ông già cao lớn, lúc nào cũng
lom khom như sợ đụng mái nhà, cử chỉ chậm chạp, mặt chất phác, phúc
hậu, lúc nào cũng cười và lầm rầm những lời ấp úng chúng tôi không hiểu
nổi vì ông chỉ biết dăm ba tiếng Thổ. Ông trông đẹp và đáng yêu đến nỗi
anh chàng Khang họa sĩ tấm tắc khen và chỉ muốn thế nào vẽ được một bức
chân dung của ông. Nhưng chưa hiểu họ có kiêng kỵ gì không, nên anh
chàng không dám nhờ ông ngồi để cho anh vẽ. Vả lại cũng chẳng biết nói
thế nào cho ông hiểu. Anh chàng đành để đến khi nào đôi bên quen thuộc
nhau hơn đã.
Tôi ra ngoài để quan sát quanh nhà. Cỏ ngập đầu. Chỉ ba bước đã vào
rừng. Từ một chỗ súng nổ loạn xạ, người chạy nháo nhác và hoảng hốt, đến
đây tôi thấy an toàn, chắc chắn lạ lùng, mặc dầu vẫn nghe thấy tiếng súng
rất gần. Giặc có bao giờ còn lập lại nổi chính quyền, nắm hết dân chúng
trong tay? Chỉ khi ấy, chúng mới dám sục sạo tận nơi này. Ðặt cơ quan ở
đây, chúng tôi có thể yên lòng làm việc lâudài được.
Tôi bỗng giật mình, vì đột nhiên thấy bóng người. Tôi không đợi gặp
một người nào ở chỗ hoang vắng này. Một cái đầu nhấp nhô trên cỏ. Mặt
to, da vàng sạm, hai mắt xếch, khăn xanh quấn rối. Trông như một cái đầu
tướng Tàu nặn bằng bột, một anh Khách vẫn bán cho trẻ con chơi, hồi tôi
còn nhỏ. Một cái mặt trông vừa buồn cười, vừa dữ dội, không ra già, không
