Và khi nghĩ tới tất cả những nỗi khổ sở mà ông đã gây ra cho
những người xung quanh, thì tôi mới tin rằng cuộc kiếm tìm của
ông luôn đau đớn hơn là hạnh phúc, luôn ích kỷ hơn là yêu thương.
Dẫu vậy, ngay từ thời niên thiếu của tôi, cha tôi đã báo trước cho tôi
rằng đừng có phán xét ông một cách ngu ngốc. “Nhìn bề ngoài,
hai ông cháu rất giống nhau, nhưng con không thể hiểu được ông
cảm thấy gì, ông nghĩ gì, ông yêu thương điều gì, cha nói vậy.
Muốn hiểu được thì phải bắt da thịt con nếm chịu tất cả những gì
ông đã trải qua, từ đầu thế kỷ này, trong vùng sa mạc Sonora, giữa
sỏi đá và xương rồng, những thứ đã rèn giũa nên cá tính của ông.”
Ông xuất hiện trở lại trong gia đình hồi tôi mười bảy tuổi. Đó là
vào cuối những năm bảy mươi, và cho tới lúc ấy tôi chưa được gặp
ông lần nào. Từ hàng bao thập kỷ trước đó, ông đã mù quáng ra đi
theo những niềm đam mê của mình; cha tôi, lúc bấy giờ còn rất
trẻ, có thể nói là mới tuổi thiếu niên, đã phải cùng mấy anh em
gánh vác kinh tế gia đình. Bà nội tôi đắm chìm hơn bao giờ hết
trong thế giới tâm linh, nên xem ra lại hạnh phúc hơn thời ông còn
sống với bà. Mãi sau này, bà mới tới sống ở nhà chúng tôi, và tôi
phải thừa nhận rằng bà chưa một lần tỏ ra mảy may oán giận ông.
Quay về Mexico, ông nội Amado đến sống ở nhà khác, nhưng
thi thoảng có đến ăn cơm nhà chúng tôi. Bà nội vẫn luôn tỏ ra sung
sướng khi được gặp lại ông, và điều khiến tôi càng thêm ấn tượng
là cũng hệt như ông, bà chẳng hề tỏ ra nhớ nhung gì về cái thời hai
người còn sống chung. Họ nói hàng giờ đồng hồ liền về những
thông điệp bí hiểm của thế giới bên kia, kể cho nhau nghe những
lần họ thấu thị và vẽ ra những cây phả hệ mô tả các hồn ma và
những người khuất mặt. Bà chỉ cho ông những nơi mà mấy người
bà gọi là “anh em tâm linh” đã chôn cất vàng bạc, còn ông thì cùng
với một người trong đám con trai đông đúc của mình, mang theo
