Mèo ơi, chớ chạy quanh sân
Roi đây ta quật gãy chân chú mèo
Mèo ơi chớ leo cây kiều
Roi đây, ra quất cho mèo cụt đuôi....”
Ôi Bêlôruxia! Nỗi u hoài của Người sao mà thê thảm khôn xiết, sao mà
da diết khôn nguôi!
Đêm đen. Sao trời. Bóng tối hoang sơ giữa rừng thẳm.
Song dẫu sao vẫn còn quá tươi đẹp, còn là Italia so với những cảnh trí
chúng tôi được thấy hai ngày sau.
Rừng thưa dần héo dần, và tiếp đến là những bình nguyên trải rộng mênh
mông trước mắt chúng tôi.
Đó không phải là những cánh đồng bình thường rập rời sóng lúa đại
mạch thưa thớt quê ta, cũng chẳng phải đầm lầy – đầm lầy còn rải rác
những đám lau cỏ, những gốc cây cong queo trơ trụi, thảng hoặc có thể bắt
gặp một mặt hồ long lanh. Không, đây là một quang cảnh ảm đạm nhất, thê
lương nhất ở xứ sở chúng ta: những sình lầy than bùn.
Phải là một kẻ hận thù nhân loại ghê gớm lắm mới có thể bày đặt ra
những cảnh trí vốn chỉ có thể tưởng tượng ra trong trí não man rợ của một
kẻ đần độn độc ác. Song, quang cảng kia đâu phải điều bịa đặt: nó đang sờ
sờ trước mắt chúng tôi...
Cả một cánh đồng mênh mông xám ngoét một màu, phẳng lì, đơn điệu,
ảm đạm vô vọng.
Thảng hoặc mới bắt gặp những đống đá lù lù hỗn độn, hoặc một đống
bùn màu nâu xỉn - đó chẳng hiểu một người nào bị đức chúa trời ruồng bỏ,
đành đi kiếm than bùn chẳng biết để làm gì: đôi lần trơ trọi một nếp nhà
tranh vách đất với ống khói ngất ngưởng, với khung cửa nhỏ độc nhãn cô
đơn nhìn ra con đường vắng ngắt. Không một bóng cây. Đến cả cánh rừng
trải dài tít tân bên kia cánh đồng xám ngoét ấy, trông cũng thành ảm đạm
âm u, mà thực ra nó đâu phải như vậy. Phải đi một thôi đường nữa mới lại
